Читать «Сузіральнік. Аповесці, апавяданні, эсэ» онлайн - страница 5

Увогуле Аляксея ніхто не чапаў. У брыгадзе адразу прызналі, што ён не такі; замацавалася за ім і пачало ўспрымацца як належнае, што ў яго нейкая вялікая, незвычайная будучыня, таму за гэта ён заслугоўвае асаблівага да сябе стаўлення. Ні ён сам, ні хто іншы не сумняваўся, што ён тут часова, «сезонна».

IV

Аляксей палюбіў рана ўставаць, умывацца халоднай вадой; яму падабалася дарога праз лес, раса на траве, ранішнія птушкі, неба над галавой, пахі блізкага лета. Прыемна ішлося, бо наперадзе чакала лёгкая праца, цікавая, з рознымі канцэртамі-разборкамі, якія яго не тычыліся, з якіх можна толькі пасмяяцца. Ён праходзіў кіламетр. Ззаду чулася тарахценне — Жэня даганяў яго на мапедзе, марудна ехаў збоку, і яны размаўлялі. У іх ужо было сяброўства, якое часта ўзнікае паміж маладым і сталым, калі сталы выступае апекуном, горнецца да маладзейшага, вучыць яго жыць, «перадае вопыт», а маладзейшаму, канечне, прыемна гэта.

Увечары пасля працы Аляксей заходзіў да Жэні ў двор, сядаў на прызбу ці на драўляны, нагрэты за дзень шырокі ганак. У Жэні заўсёды знаходзілася загадзя купленае вінцо, а то калі-небудзь пасля ўдалага набегу на таварняк у Крывой ён выносіў на ганак якоесь асаблівае, нетутэйшае віно, памідоры, вінаград, сыр… Жэня называў гэта — «прысмакі».

— Жонка сварыцца не будзе?

— А не пайшла б яна, — адказваў Жэня, шэптам і азіраючыся.

Жонка яго, рослая, статная, але з нечакана рэзкімі, мужчынскімі рысамі твару — нават здавалася, яна крадком голіцца, як мужчына, — жонка па імені Тацяна працавала прыбіральшчыцай у электрасталеплавільным цэху ўсё таго ж інтэрнацыянальнага металургічнага завода. Прыязджаў на станцыю спецыяльны аўтобусік, забіраў людзей увечары, раніцай прывозіў. Тацяне выпадалі нейкія дзіўныя змены: ці ў дзень, ці ў ноч, але неяк так яны перасякаліся, што яе практычна не было дома. Вечна ў руху, на хаду, на бягу, яна тым не менш усё паспявала: есці наварыць, дзяцей абмыць, сачыла, каб муж не быў галодны, і яшчэ ўмудралася трымаць у парадку агарод. Жэня ў вочы зваў яе: «Гаспадынька мая», «Тацяначка мая», а за вочы казаў адно й тое ж:

— Не пайшла б яна.

Застаючы мужа з Аляксеем на ганку, з вінцом, Тацяна ніколі не сварылася, як і ўсе, яна ніякавела перад маладым, перспектыўным Аляксеем.

— Зялёны Луг, Танечка! — балбатаў Жэня. — Ён у Мінску ў Зялёным Лузе будзе жыць, там, дзе твой брат жыве.

— Вам добра, — уздыхала Тацяна; яна таксама звала Аляксея на «вы». — Пабыў і паехаў. Жыццё пабачыце, людзей… А тут век дрыжы, што прыедуць ды зноў пасадзяць. — Яна падазрона аглядвала закуску і ківала мужу пальцам: — Ты дакрадзешся! Ты калі-небудзь наляціш! Узяў моду трыбушыць вагоны… Колькі вяровачцы ні віцца, а канец будзе.

Жэня прыкладаў руку да сэрца — маўляў, каюся, апошні раз.

Двор іхні пасярэдзіне быў пясчаны, толькі каля веснічак, ды паўз плот, ды дзе-нідзе плямамі вакол гэтага авальнага пясчанага «возерка», нібы пазначаючы берагі яго, рос мурог. Нагрэты за дзень шэры пясочак доўга не астываў, у ім ляжалі стомленыя куры, побач з курамі ў пяску валтузіліся Жэневы дочкі, Анька з Валькай, чатырох і пяці гадоў, ужо загарэлыя, у адных спаднічках без трусікаў. Аляксей тады адводзіў вочы, чырванеў, а Жэня дабрадушна пасмейваўся.