Читать «Прыгоды Мармулка» онлайн - страница 49

Язэп Палубятка

- Што ты стаіш на парозе, як быццам у сваты прыйшоў? Праходзь у кватэру, - узмахнула сваімі доўгімі рукамі цыбатае стварэнне. - Продкі! Запрашайце госця ў хату. Пецечка, даруй, хвілінку, я па-хуткаму апрануся і мы пойдзем... на выставу. Ты ж абяцаў пазнаёміць мяне з Марачкіным. Пагутарце крыху пра літаратуру... паэзію...

На здзіўленне, кватэра міністра мела толькі два пакоі. Мяркуючы па мэблі, жыў ён даволі сціпла. Аб сціпласці набыткаў гаварылі яшчэ дзіўныя хатнія нагавіцы гаспадара, што былі ва ўжытку, пэўна, гадоў дваццаць. Гаспадар сеў у атэль і нервова працягваў тузаць гумкаю у паясніцы. Гаспадыня паспешліва зняла фартух ды старалася надаць свайму стану прывабны выгляд, пагладжваючы яго зверху ўніз далонямі.

- Як вам пішацца? - каб парушыць маўчанне, пракашляў міністр.

Мармулак, які ведаў прозвішчы тутэйшых паэтаў і празаікаў, здагадаўся, што шаноўны гаспадар іх не ведае ўвогуле, хіба акрамя двух памерлых ды двух яшчэ жывых класікаў, чые імены на слыху нават у немаўлят. А яшчэ ен зразумеу адведзеную даўганогаю яму ролю ды вырашыў не парушаць правілаў гульні.

- Літаратура - гэта вельмі складаная рэч, - распачаў сваю лекцыю Мармулак. - Яна шматгранная, яна шматтэмная. Літаратурны занятак больш, чым які іншы творчы працэс, патрабуе натхнення. Калі кажуць, што натхненне прыходзіць само, прыходзіць знянацку, нечакана, - не верце, вас уводзяць у зман зусім далёкія ад літаратуры людзі. Яны не ведаюць, што такое творчасць. Што такое Праметэеў агонь, што такое Яе Вялікасць Муза. Гутарка пісьменніка з Музаю - гэта ўсё роўна, што гутарка з прыгожаю, культурнаю, выхаванаю дзяўчынаю...

- Як наша Кацька, - міжволі вырвалася ў гаспадыні. Пісьменнік на імгненне спыніў свой позірк на радасным твары матулькі і працягваў гаварыць далей.

- Як наркаману трэба злое зелле, як алкаголіку трэба гарэлка, так творчаму чалавеку патрэбныя рамантычнае спатканне з прыгожаю дзяўчынаю, палкае прызнанне ў каханні, келіх добрага віна, ціхая музыка ды прыцемак...Мармулку было даспадобы казаць такія прыгожыя ды разумныя словы, і ён не заўважыў, як пачаў мяняць накірунак гутаркі.

Алімпіяда Флораўна, слухаючы творчага чалавека, быццам загіпнатызаваная, падалася наперад. Жанчыне падалося, што тыя словы адрасуюцца ёй толькі ёй, і болей нікому. Сцяпан Патапавіч, адчуваючы нядобрыя памкненні жонкі, грозна закашляў. Жанчына паволі апусцілася на канапу і цяжка ўздыхнула. Пераляканая Муза вымушаная была ў гэтых абставінах шукаць іншага пісьменніка, каб трэнькаць яму на сваёй цудоўнай ліры і дарыць нектар натхнення.

- Вы часам не ведаеце... э-э-э... над чым зараз працуе... э- э-э.. - гаспадар баяўся памыліцца з прозвішчам, - Шэрлак...

- Шамякін, - дапамагла мужу жонка.

- Вы ведаеце, даўно, даўно не даводзілася сустракацца з Іванам Пятровічам. Быў заняты.

- Каця нам усю раніцу распавядала пра ваш новы раман. Гэта такая цудоўная рэч, - гаспадыня з захапленнем ляпнула ў далоні.

- Вось з гэтай нагоды нам даўненька давялося бачыцца апошні раз. А так, бывала, зойдзем у "Пнуху" ці "Гуркі" ды прапусцім па шкляначцы... пад піўко. I пытае Іван Пятровіч, паклаўшы руку мне на плячо: "Што новага ў цябе, Мармулак?"