Читать «Падарожжа на «Кон-Цікі»» онлайн - страница 165

1

Пераклад зроблены з выдання «Маладой гвардыі» 1957 года, якое ў сваю чаргу перакладалася з 21-га англійскага выдання 1954 года. Пасляслоўе аўтара ўзята з 10-га англійскага выдання 1951 года. Нарвежскія, іспанскія і англійскія імёны даюцца ў форме, найбольш блізкай да вымаўлення гэтых моваў; толькі ва ўласных імёнах у некалькіх выпадках пакінута транскрыпцыя, якая стала ў нас ужо традыцыйнай: так, пішацца Тор, Кнут і Герман — замест больш блізкіх да нарвежскага вымаўлення Тур, Кнют, Херман.

Геаграфічныя назвы дадзены ў транскрыпцыі Вялікага атласа свету, які быў выдадзены Галоўным кіраўніцтвам геадэзіі і картаграфіі ў 1954 годзе. З нязвыклых для нас геаграфічных назваў захоўваецца «Паўднёвае мора» — так на англійскай мове называюць паўднёвую частку Ціхага акіяна, — паколькі гэтую назву часта ўжывае аўтар.

2

Паўднёвая Амерыка, як мяркуюць, злучалася з Аўстраліяй і Паўднёва-Усходняй Азіяй сушай, якая існавала ў паўднёвай частцы Ціхага акіяна вельмі даўно, у канцы палеазою, гэта значыць каля 200 мільёнаў год назад. Некаторыя геолагі лічаць, што ў паўднёва-ўсходняй частцы Ціхага акіяна магла існаваць суша і пазней, але ўсё ж задоўга да з’яўлення чалавека.

3

Якаб Роггевеен — галандскі мараплаўца (1669—1733), які зрабіў некалькі падарожжаў у паўднёвую частку Ціхага акіяна. У час аднаго з іх ім быў адкрыты востраў Пасхі, які атрымаў такую назву таму, што дзень яго адкрыцця супаў з днём царкоўнага свята. Ёсць звесткі, што раней, у 1687 годзе, гэты востраў адкрыў англійскі пірат Дэвіс.

4

Мурманскі канвой — у час Вялікай Айчыннай вайны так называлі караваны суднаў, якія праз паўночную частку Атлантычнага акіяна пад аховай ваенных караблёў прывозілі грузы з ЗША ў Мурманск. Ля берагоў Кольскага паўвострава ў ахове гэтых караванаў ад нападу немцаў прымала ўдзел савецкая авіяцыя.

5

Фінмаркен — паўночная правінцыя Нарвегіі на граніцы з СССР.

6

Купалле — 23 чэрвеня, дзень летняга сонцастаяння.

7

Бальза (ісп.) — у Паўднёвай Амерыцы так называюць плыты рознай формы, зробленыя з дрэва, бамбуку, трысця. Бальзавае дрэва — дрэва з лёгкай драўнінай, ахрома (Ochroma Iagopus), радзей сейба (Ceiba), з якіх звычайна робяць плыты і доўбленыя чаўны. Высушаная драўніна ахромы лягчэйшая, чым корак, але вельмі трывалая; яе выкарыстоўваюць пры будаўніцтве самалётаў, а таксама ў якасці ізаляцыйнага матэрыялу.

8

Грынвіч Віледж — вёска на востраве Манхатэн, якая пазней увайшла ў склад Манхатэнскага раёна Нью-Йорка.

9

Осінінг — гарадок паблізу ад Нью-Йорка. Другая яго назва, Сінг-Сінг, больш вядома, бо такую ж назву мае і турма, што знаходзіцца ў гэтым горадзе, у якой трымалі і трымаюць зараз многіх вядомых палітычных зняволеных.

10

Фрэйхен, Петэр — датчанін, славуты палярны даследчык. Нарадзіўся ў 1886 годзе, атрымаў медыцынскую адукацыю, з 1905 па 1924 год удзельнічаў у радзе вельмі цяжкіх экспедыцый у Грэнландыю. У час апошняй экспедыцыі 1921 — 24 гадоў адмарозіў сабе нагу, якую давялося ампутаваць. Правёў шмат год у Грэнландыі; першай яго жонкай была грэнландская эскімоска. Ім напісана некалькі цікавых кніг пра Грэнландыю і эскімосаў (ёсць пераклады на рускую мову).