Читать «Апошняе каханне князя Мiндоўга (на белорусском языке)» онлайн - страница 65

Нальшанскi клiн праламiў абарону i запаланяў двор. "Хутчэй!" - крыкнуў Мiндоўг конюхам. Тыя ўдарылi ў плыт, ён павалiўся i ў агароджы адкрыўся шырокi пралом, але асупроць яго за дзесяць крокаў стаялi напагатове ў некалькi шэрагаў лучнiкi з ялiнкавымi лапамi на шлемах. Пушчаныя iмi стрэлы звалiлi стаёўнiкаў i коней. "Мне не вырвацца! - сказаў Мiндоўг Агне. - Даруй!" Ён павярнуўся i пайшоў насустрач Даўмонту. За плячыма крэўскага князя стаяў Астап, ён быў у панцыры, ялiнкавая лапа, прымацаваная да бармiцы, высока тырчэла над ягоным шлемам. Мiндоўг i рынуўся да яго з крыкам "Здраднiк!" Але дарогу яму заступiў Даўмонт, i вялiкi князь лютымi ўдарамi прымусiў Даўмонта ступiць пару крокаў назад. Раптам крэўскi князь з драпежнай радасцю засмяяўся. "Азiрнiся, воўк! - крыкнуў ён, апускаючы тапор. - Дзе твае ваўчаняты?" Ён зноў адступiў на некалькi крокаў, каб князь не прыняў яго параду за хiтрасць. Мiндоўг азiрнуўся i ўбачыў, як падымаюць на дзiдах Руклю. Сын яшчэ быў жывы i клiкаў "Тата! Татка!" Мiндоўг кiнуўся да сына, знёс галаву аднаму з забойцаў, адсек руку другому, але тут яго спасцiг першы ўдар Даўмонта. Сякера нальшанскага князя рассекла яму ключыцу, i Мiндоўг выпусцiў меч. Сiла пакiдала яго, Даўмонтаў тапор адцiнаў яму ногi, прабiваў кальчугу, наблiжаўся да твару. Князь упаў, i пакуль не памёр, ачуваў, што Даўмонт сячэ яго на кавалкi...

Агна, закалажоная звярынай лютасцю, што панавала на двары, бязлiтасным забойствам, крывёю, рыкамi кметаў, стаяла ля сцяны стайнi. Толькi крык Руклi i ягоны твар, якi раптам узняўся над бiтвай, вырвалi яе са здранцвення. Яна ўбачыла дзiды, нацэленыя на Рэпiка i закрыла яго сабой. "Даўмонт! Не трэба! крычала яна. - Злiтуйся..." Але сказаць "над дзецьмi" яна ўжо не паспела. Цяжкi ўдар дзiды прыбiў яе да сцяны. Яна ўбачыла дрэўка, што выходзiла з яе грудзей, ваяра, якi гэтае дрэўка трымаў. Яна пазнала маладога кмета, год назад ён скакаў побач яе ў Наваградак. Яна прыгадала ягонае iмя - Вiцень, i ўспомнiла, як яго збiвалi пасярод замкавага двара. Цяпер ён стаяў перад ёю без шлема, яго левае вока закрывала скураное навечча, у правым палала лютая нянавiсць. "Ты здрадзiла!" - чула яна ягоны голас. "Здрадзiла!", "Здрадзiла!", "Здрадзiла!" - паўтараў ён i бiў яе шырокiм нажом...

Туман наплываў на Агнiны вочы, скрозь ружовую заслону яна ўбачыла джала сулiцы ў Рэпiкавым горле, пунсовую паласу неба, Астапа з мечам, Даўмонта з сякерай. Даўмонт крочыў да яе, яна ўбачыла бляск ягонага тапара, i Вiцень перастаў крычаць "Здраднiца!", галава яго некуды знiкла, цела павалiлася на зямлю, i для Агны сцiхлi ўсе гукi, сцiх яе боль, i ўсе кметы, усе знаёмыя, Скурка, Астап, князь Даўмонт сталiся невядомымi, чужымi, непатрэбнымi, i яна адступiла ад iх ў выратавальную цемру...