Читать «Апошняе каханне князя Мiндоўга (на белорусском языке)» онлайн - страница 37

- А мне як быць, Астап? - спыталася Агна. - А што ты можаш? Бог цярпеў i нам вялеў. Лепш жонкай быць, чым цёткай на столаку пры печцы, - адказаў ён.

- Брыдка мне тут жонкай быць.

Астап уважлiва паглядзеў на яе:

- А як з князёў у слугi? А сястры, тваёй, думаеш, лёгка было?

Усiм не соладка, думала Агна, ды якая ж ад гэтага палёгка? Астап сюды сам прыскакаў i шчаслiвы, што двор займеў. Марту ўдавой прывялi. А ёй што тут рабiць? Штодзённа пiльнаваць, каб не аб'ядала князя ягоная чэлядзь, шчасцiць Мiндоўга думкай, што не народзiць сястра памерлай жонкi братоў Руклю i Рэпiку? Падумаўшы так, яна вырашыла, што даўмелася падставы гвалту над сабой: баяўся, пэўна, Мiндоўг баяўся, што ў Руклi з'явяцца сястрынiчы i некалi, праз гады, ўзнiкне небяспека сутычак мiж iмi. Можа, неаднойчы яны з Мартай пра гэта меркавалi i тая гэтаксама баялася? Але iх жа трэба нарадзiць было, гэтых братоў, думала Агна. I чаму браты? А раптам дачок яна нарадзiла б князю Даўмонту? Якая ж ад дзевак пагроза Руклю? I наогул ад сваякоў па кудзелi? Яны ж Даўмонтавiчы былi б, дзедзiчы Нальшчы. А пакуль наогул дзяцей няма. Няўжо для Мiндоўга i куст уначы - мядзведзь?

Ад тужлiвага наваградскага жыцця найшла на Агну бяссонiца, усю ноч магла яна праляжаць, не забываючыся нi на хвiлiну. Аб адным i тым думалася, адно i тое ж прыгадвалася. Ад паўтарэння i думы надакучылi, i ўспамiны сталiся цьмяныя. Прыгадвалiся мацi i бацька, прыгадвалася, што iх забiлi мазуры, i яна думала - так было iм наканавана. А ёй наканавана цiха памiраць у пакоi сястры. Але ўсiм прызначана багамi адказваць за кожную благую справу. Мазуры забiвалi яцвягаў - мазураў шмат пазабiвалi. Немцы вёскi i людзей палiлi - iх за гэта ў вогнiшча кiдалi. Так i Мiндоўгу прыйдзе час пацярпець за яе пакуты.

Неяк удзень яна прыснула i прыснiўся ёй сон. У сне нальшанцы захапiлi наваградскi замак. Яна бачыла, як Скурка прыбiў дзiдай да варотаў брамы ваяводу Сiрвiда, i той вiсеў, перабiраючы нагамi. А на версе каменнай вежы Даўмонт i Вiцень разгойдвалi старога Мiндоўга за рукi i ногi, а разгайдаўшы, падкiнулi ў паветра, i князь паляцеў унiз з крыкам жаху, i глухi ўдар паведамiў ёй, што яе вызвалiлi. Яна зiрнула з вежы ўнiз - там, у замкавым рове, у бруднай лужыне, ляжаў Мiндоўг, наскрозь працяты астрогамi. А потым Даўмонт i яна скакалi знаёмай дарогай у Крэва, у свой родны дом. А ззаду скакала ахова, Вiцень, Скурка, вясёлыя кметы. Добры сон, думала яна, калi абудзiлася. Толькi нiкому нельга яго пераказаць: раз'юшыцца Мiндоўг ад такiх прадбачанняў, выправiць людзей забiць Даўмонта. I застаўся сон ейнай таямнiцаю. Можа, ён прарочы, думала Агна, можа збудзецца...