Читать «Апошняе каханне князя Мiндоўга (на белорусском языке)» онлайн - страница 29

- I што, ўдалося адпомсцiць? - спытала Агна.

- Хiба за навуку помсцяць? - адказаў пытаннем князь. - Яны ж дзеля дабра. Я не помслiвы, - дадаў Мiндоўг.

Агна слухала i разумела, што не патрэбна яна Рэпiку i Руклю як мачаха, мiнулi iхныя тыя гады, калi неабходная малым мацi цi цётка. Зараз iм дзядзька патрэбны. Каб вучыў конна ездзiць, трапна стрэлiць, бiцца мечам. I бязлiтасна лупцаваў за памылкi. А яна гэтак бiць няздольная. Даўмонта князю трэба было паланiць замест яе. Цi князя Трайната. Нахлусiў стары князь на памiнках перад мноствам сведкаў, не пасаромеўся сваю сiвiзну абразiць. Адно пабаяўся: абвясцiць нiбыта апошняю волю Марты, калi яна яшчэ на стале ляжала. Раптам расплюшчыла б вочы i выкрыла: "Не хлусi, князь, маёй сястры!" А з магiлы хоць крычы - нiхто не пачуе.

Неяк уначы яна прачнулася ад пачуцця, што ўсiх iх чакае няшчасце. I яе, i злоснага Мiндоўга, i ягоных сыноў. Так ёй ясна ўбачылiся непазбежныя бедствы, што нават не ўзнiкла боязi: чаго не пазбегнуць - таго сэрца не страшыцца. Ляжала з расплюшчанымi вачыма i бачыла скрозь цемру часу новыя накрэсленнi iхнага лёсу: не будзе iм доўгага жыцця - iх усiх заб'е Даўмонт. Яе, магчыма, пашкадуюць, бо невiнаватая i паланянка, а малых i старога ўсiх пасякуць, не даруе Даўмонт гэтакага здзеку. I, можа не самога Мiндоўга першага заб'юць, а спачатку на ягоных вачах сыноў зарэжуць, Рэпiка i Руклю, каб жахнуўся бацька такому канчатку сваiх подлых учынкаў. А ўжо потым i яму сякерай па карку...

Назаўтра, калi Мiндоўг зайшоў на кухню, Агна зiрнула на яго i ўпэўнiлася ў думцы, што князь зажыўся. Сiвы, валасы на галаве парэдзiлiся, перапаўзлi ў бараду, жорсткi твар у глыбокiх зморшчынах, скура старая, сцямнелая за доўгi век - яе новы муж i, калi паверыць iлжывым клятвам, сястрой для яе абраны i прызначаны. Нашто яна яму, не ўтрымалася зноўку спытаць яна Мiндоўга. Людзi сыходзяцца ў пары, каб род працягваць. А ты трох наступнiкаў маеш. Цi хочаш яшчэ аднаго - замест унука ад Войшалка? Князь здзiвiўся i разгублена адказаў, што пакуль не меў часу над гэтым разважыць.

- Князь, - спытала яна, - я шмат думаю пра волю сястры, i ўдзень, i ноччу, iншае проста на розум не йдзе. Цi правiльна ты зразумеў яе волю? Можа, яна не гэтага хацела? Табе, кажуць, семдзесят гадоў. Мне - дваццаць. Рознiца - век. Руклю твайму дзесяць, мне дваццаць. Як бачыш, гады амаль роўныя. Можа, Марта жадала, каб я стала яго жонкай, ды ты не даслухаў?