Читать «Апошняе каханне князя Мiндоўга (на белорусском языке)» онлайн - страница 11

К Тарасов

Гэтая асцярога запала ў душу, i ранкам Войшалк, адчуваючы ўскладзеную на яго Богам адказнасць, вырашыў пайсцi развiтацца з Мартай i ўберагчы нябожчыцу i палякаў ад знявагi, калi князю параяць учынiць такое дзiкунства ягоныя замкавыя ведзьмары. Войшалк памалiўся, з'еў лустачку хлеба, папiў вады, узяў кiй i выйшаў за манастырскую брамку. Накрапваў халодны дождж. Неба зацягнулi цёмныя хмары без адзiнага прасвету. Дажджыла ўсю ноч - лясная дарога раскiсла, уздоўж яе, нiбыта рэчка, цягнулiся лужыны. Iсцi паўдня да Наваградка дажджом ды па вадзе не хацелася. Святыя месяцамi так хадзiлi, паспрабаваў блаславiць сябе на паход Войшалк, але i запярэчыў сабе, што не крыж веры нясе бацьку, а малое спачуванне i параду не грашыць вогнiшчам. Пойдзе пешшу - прыйдзе мокрай варонай. Ён вярнуўся, асядлаў каня, накрыўся апанчой i зарысiў у бок Наваградка.

Вузкая лясная дарога пятляла сярод пагоркаў цi ўзбiралася на iх там, дзе ў нiзiнах стаялi балоты. Паветра было насычана пахам папарацi. Лес нiбы вымер: нi голасу птушкi, нi шолаху звера. Усе пахавалiся ў свае гнёзды, дуплы, норы, логавы, чакаючы лепшага надвор'я. Сыдзе вада, зямля будзе трымаць пахi, i тады выйдзе на след зайца лiсiца, скочыць на касулю рысь, пачне ўпартае паляванне на дзiка воўчая дружына...

Гэтае замiрэнне ў лесе, заспакойваючы шолах дажджу выклiкалi ў князя хваляванне, ён адчуваў глыбокую пашану да таямнiцаў Творцы. Падымаючыся на верхавiну ўзгорка i бачачы далёкае восеньскае шматквецце пушчы, Войшалк спыняўся i ўважаў прыгажосць свету. Божа, удзячна думаў ён, ты мяне прасвятлiў. Хто я быў раней - ашалелы, крыважэрны звер. Хадзiў бы ўвесь свой век чорнымi сцяжынамi, ад двара да двара, сек бы галовы, як рабiў у маладыя гады. Злейшага ворага для людзей тут не было, чым я. I горшых ворагаў для мяне не было, чым iншыя людзi, тут народжаныя. Такую асалоду меў ад душагубства, так прагнуў адымаць жыццi, што нават бацьку вусцiшна рабiлася думаць, каго на свет нарадзiў. Хоць сам i быў за прыклад. А мацi плакала аба мне перад старадаўняй цверскай iконкай. Сумавала, што ў пекла патраплю i буду там вечна гарэць за такiя грахi. Iкона тая, падараваная ёй бацькамi пры ад'ездзе да Мiндоўга, вiсела на покуцi, i гарэў заўжды перад ёй маслены агеньчык.