Читать «Стасевы прыгоды (на белорусском языке)» онлайн - страница 4

Болеслав Прус

Сцямнела, павеяў халодны вецер, i дзяўчына павiнна была iсцi ў свой пакойчык. Толькi лягла, а тут на дварэ затарахцела i нейкi чужы голас пачуўся ёй ад млына. "Ах, божачка!.." - падумала Малгося i, хуценька апрануўшыся, давай шукаць гарэлкi, распальваць у печы, падаграваць верашчаку з каўбасой. Хвiлiн праз пятнаццаць было гатова ўсё, з чым сонная служанка не справiлася б i за гадзiну.

Тым часам каваль, агледзеўшы млын, як бабка-шаптуха хворага, увайшоў са Ставiньскiм у хату. Ужо ў сенях Шараку пачуўся пах смажанiны, i чалавек ажно ўсмiхнуўся, так прыемна было, што млынар шануе яго, да поўначы чакаючы з вячэрай. Здзiвiўся аднак, убачыўшы ў хаце стол цудоўна застаўлены, з парай над посудам, i два крэслы абапал стала, а гаспадынi - анiзвання!

Заклапочаны млынар чокнуўся з госцем, папрасiў частавацца, а сам еў моўчкi, па свайму звычаю. Толькi пасля вячэры азваўся:

- Малгась! Пашлi ў млын падушку i дзяругу, бо пан каваль будуць у нас начаваць.

Малгося выйшла зачырванелая, ажно самой ад гэтага сорамна. Са злосцi на сябе камячыла рукамi фартух i глядзела пад ногi. Аднак калi падняла вочы i ўбачыла малады, вясёлы кавалёў твар i вочы, што паблiсквалi з-пад чорных броваў, яна не вытрывала, пырхнула смехам i выбегла ў сенi аддаць загад служанцы. Каваль таксама смяяўся, сам не ведаючы чаго, а ўвесь час заклапочаны Ставiньскi замармытаў пад нос:

- Ат, каза, дый толькi!.. Рэдка бачыць людзей, вось i хiхiкае... Дурное яшчэ, васемнаццаць гадкоў...

На свiтаннi наступнага дня Шарак узяўся за працу, але толькi ён паспеў прыладзiць кавадла, горан i мех - паклiкалi снедаць. Упершыню ў жыццi Ставiньскi прызнаў, што дачка яго добрая гаспадыня, умее прыняць госця! А млынароўскае сэрца яго не магло не расхвалявацца, калi ён убачыў, як Малгося зацiкаўлена млынам, як часта яна бегае туды, пра ўсё распытваючы Шарака. Менш падабалася яму тое, што каваль многа гаворыць, працуючы, а то i прыштукi паказвае, хапаючы голымi пальцамi распаленае да белага колеру жалеза. Аднак стары маўчаў, бачачы, што ў майстравых руках работа тая гарыць i што хоць хлопец любiць трохi пабалабонiць, куе ён так, што аж зямля стогне!..

Рамонт iшоў некалькi дзён. За гэты час каваль i млынароўна вельмi пасябравалi, а вечары праводзiлi разам i толькi ўдваiх, бо супакоены Ставiньскi зноў пачаў займацца справамi i менш звяртаў увагi на дачку. I вось у апошнi вечар, седзячы каля хаты на лаўцы, маладыя вялi такую гутарку, праўда, пацiху, бо так iм было найзручней.

- Дык пан Юзаф жыве за паўмiлi ад горада, на ўзгорку? - спыталася дзяўчына.

- Ага, ага! На ўзгорачку, што каля лугу. I плот-плецянiк, i дрэў штук некалькi, - адказаў каваль.