Читать «Волат на дарозе (на белорусском языке)» онлайн - страница 24

Свяцiла схiлiлася ад гарызонту, настаў той вечаровы час, калi промнi яго плывуць паралельна зямлi, паветра здаецца запоўненым пунсовым туманам i ўсе прадметы ў iм бязважкiя. Неба пацямнела, набыло падабенства з малахiтавым купалам, якi псавалi мiльгаючыя ў розных кiрунках "павуцiны".

Яны вырашылi чакаць начы каля карабля, каб паведамiць на Станцыю пра свае справы. Прадпрымаць што-кольвек без рашэння навуковай Рады асцерагалiся, бо, як выказаўся Малчанаў, "гэта пагражае наступствамi, у вынiку якiх мы не зможам назiраць уласнае пахаванне".

Сташэўскi дамогся, каб яны павячэралi, што яны з ахвотай i зрабiлi.

- Страўнiк - гэта прыбор, - абвясцiў з поўным ротам Дыега Вiрт, прызначаны для сталага нагадвання чалавеку пра тленнасць яго цела.

- Iснавання, - удакладнiў Грэхаў.

- Цела.

- Iснавання.

- Ну добра, iснавання. Якое гэта мае значэнне? Хiхiкайце, калi больш нiчога не ўмееце, як сказаў мудрэц.

- Так яму i трэба, - з ухвалой сказаў Сташэўскi, збiраючы посуд. Грэхаў паказаў Дыега, хто ён такi, i, рабiць жа не было чаго, пачаў катаваць Малчанава пытаннямi. Адказваў камунiкатар даволi ахвотна, i за нейкую гадзiну Грэхаў даведаўся пра Тартар нямала новага, са здзiўленнем выявiўшы, што i Сташэўскi i Дыега Вiрт з аднолькавай цiкавасцю слухаюць аповяд. Малчанаў казаў пра першыя планамерныя экспедыцыi на паверхню планеты, пра тое, як многiя ўсюдыходы i лятальныя апараты зямлян знiкалi без вестак i паасобныя з iх потым знаходзiлi ў космасе, за межамi атмасферы Тартара, быццам даставалi з-пад прэса - так яны былi разбiты i расплюшчаны. Пра тое, як людзi сталiся асцеражнейшыя, перасталi накiроўваць экспедыцыi на лятаючых машынах, потым i зусiм перасталi выходзiць з караблёў, пасылаючы адны аўтаматы. Але i аўтаматы знiклi. Планета здавалася населенай нагэтулькi агрэсiўнымi жыхарамi, што ўмяшаўся спецаддзел КАВС i забаранiў наогул пасадкi на планету. Вучоныя вымушаны былi задавальняцца толькi зондамi-аўтаматамi i назiраннямi з бяспечных арбiт: нi "павуцiны", нi "цiкаўнiкi", нi пластуны i так званыя "шэрыя прывiды" нiколi не выходзiлi за межы iанасферы Тартара, за дзей, якiя яўна не належалi да работнiкаў патрэбнай у дадзены момант спецыяльнасцi.

Экран часта перакрываўся хвалямi перашкод, гэта спрычынялi "павуцiны", аднаго ж разу праляцеў "цiкаўнiк", якi цягнуў за сабой хвост радыеактыўнага газу i пылу, у вынiку чаго прыём стаўся наогул немагчымы, i давялося пераязджаць на iншае месца, далей ад Горада i "павуцiн". Пасля таго як яны паведамiлi на Станцыю ўсю iнфармацыю, якой валодалi, там пэўны час радзiлiся, i нарэшце Кротас, больш нервовы, як звычайна, - у яго перасмыкалася шчака, якую ён увесь час расцiраў, саромеючыся, - сказаў глухаватым голасам:

- Вам, напэўна, давядзецца сутак на двое затрымацца на паверхнi. Прыкладна а дванаццатай начы мы пастараемся ў ваш квадрат пасадзiць глыбокi зонд-аўтамат... - Кротас выслухаў падказку i працягваў: - У яго вы пакладзяце аналiзатар поля, фiзiкi надаюць яму вялiкае значэнне, дадасце машынны iнфармблок i крышталi запiсаў. Ну а праз суткi-двое мы паспрабуем выцягнуць вас, калi нiчога не зменiцца... Хвiлiну... З вамi хоча пагаварыць намеснiк старшынi Камiтэта выключэннем тых выпадкаў, калi "павуцiны" выкiдвалi ў космас закапсулiраваныя ядзерныя выбухi. Але i без непасрэднай камунiкацыi людзей з паверхняй планеты было адкрыта гэтулькi здзiўляючых з'яў, што на доследы iх не хапала спецыялiстаў...