Читать ««Приласкать и уничтожить!»» онлайн - страница 16

Алесь Петрашкевіч

Фальскі. Нічога не разумею. Пры чым тут варажнеча Сталіна і Мяснікяна?

Езавітаў. Я не толькі пабыў у Петраградзе, але і ўнік у Дэкларацыю, якую нам тут цытаваў Гольман. Яна прадуманая і грунтоўна складзеная, але наскрозь фарысейская і правакацыйная. А карацей, бальшавіцкая. I на свет з’явілася не выпадкова.

Калі менскія бальшавіцкія дзеячы даведаліся, што мы прызначылі свой з’езд на 5 снежня, Мяснікян адразу прыбыў у Піцер, сустрэўся са Сталіным і пераконваў яго ці забараніць абодва з’езды, ці звесці разам, каб узарваць яго знутры. Гольман гэтага нават не хавае. На забарону Сталін не пагадзіўся, бо сам прасіў грошы ў Леніна на правядзенне з’езда, а можа і ўлічыў шырокую агалоску ленінскага абяцання ўскраінным нацыям імперыі «национального самоопределения вплоть до отделения». Відаць, спыніліся на камбінацыі двух паралельных з’ездаў, каб пазбавіць легітымнасці і адзін, і другі. Так яно будзе ці інакш, але мае стасункі з Піцерскімі «абласнікамі» пераконваюць, што ў асобе Беларускага абласнога камітэта бальшавіцкая вярхушка знайшла якую-колечы «беларускую» арганізацыю, якая згадзілася не толькі справакаваць нашу Вялікую раду, але і падмяніць яе. Удалося высветліць, што гэта за «беларуская» арганізацыя ў Петраградзе. Насамрэч яна складаецца з былых расейскіх эсэраў, хоць ёсць сярод іх і біялагічныя беларусы. Камфортна сядзіць на Фантанцы, 5 і даўно зацята змагаецца з сапраўднымі петраградскімі арганізацыямі беларусаў-незалежнікаў: найперш з Беларускай сацыялістычнай грамадой, Беларускім вайсковым камітэтам Петраградскага гарнізона, Беларускім камітэтам маракоў Балтфлота, Беларускім камітэтам бежанцаў ды іншымі.

У распачатай гульні ці Мяснікян перахітрыць Сталіна, ці Сталін падставіць Мяснікяна перад Леніным — мы даведаемся ў хуткім часе.

А даведацца пра тое, што грамадавец левай плыні Шантыр не толькі водзіцца з Канчарам-Гольманам, але і бывае ў Мяснікяна-Ландара, было брыдка.

Позіркі прысутных перакрыжоўваюцца на Людвіцы. Аловак падае на стол, яна закрывае твар рукамі, плечы яе ўздрыгваюць.

Людвіка. Я прадчувала гэта… бо баялася здрады… (Плача.)

Бадунова падае Людзвікі шклянку з вадой, тая адпівае глыток, прыхінаецца да жанчыны-спачувальніцы. Паўза няёмкасці сярод мужчын.

Бадунова. Ну, што вы ўжо так?.. Фабіян — натура імпульсіўная. Паэт. Чалавек эмоцый і пошуку.

Людвіка. Не там ён шукае… Даруйце! Даруйце мне!..

Гарун. Нічога… Бывае… (Да Варонкі). Спадар Язэп, вельмі сцісла… з чым выходзім на з’езд?

Варонка. За аснову праграмы ўзяты дапрацаваны зварот «Ко всему Народу Белорусскому». Галоўнае: нацыянальнае самавызначэнне, абвяшчэнне Рэспублікі, зямля сялянам без выкупу, роднай мове дзяржаўны статус, сваё нацыянальнае войска, дзяржава ў рамках этнаграфічных межаў.

Людвіка. Мяжу варта было б акрэсліць… для пратаколу.

Гарун. Слушна, бо Беларусь пачынае сваю новую гісторыю.

Варонка. Запісвай, Людвіка, мяжу Беларускай Рэспублікі: Вільня, Гародня, Аўгустóў уключна, Сувалкі выключна, Беласток, Бельск Падляскі, Берасце ўключна, Чарнігаў выключна, Бранск уключна, Вязьма выключна, Ржэў выключна, Вялікія Лукі, Себеж і Дзвінск уключна.