Читать «Так і жывём, брат» онлайн - страница 200
Васіль Ткачоў
- За вас, хлопчыкі, - сказала Хавошка. -Чуеце вы там нас хоць ці не?
- Канешне ж, чуюць, - больш упэўнена прамовіла Наталля.- Як гэта нячуюць? Чуюць, яны чуюць нас, дзеўка!..
Хавошка нічога не адказала, а працягвала гаварыць далей:
- Прыйшлі вось мы з Наталляй вас праведаць. Заадно і пагаманіць, пра сваё жыццё расказаць.
- А, можа, пра наша жыццё не трэба? Няхай спяць яны спакойна там... пад зорачкай, - насупілася Наталля.
Хавошка на гэты раз не пагадзілася:
- А каму ж нам тады яшчэ расказаць, як не ім? Ды і навошта тады ішлі сюды? Слёзы свае паказаць хіба толькі?.. Навошта ім нашы слёзы?
Наталля змоўчала.
- Жывём мы добра...
- Так-так-так,- гэтыя словы Хавошкі спадабаліся Наталлі, яна затрэсла галавой, падбіла пасмачку валасоў пад чорную хустку.
- Жывём мы добра, - паўтарыла тое ж самае Хавошка. - Вось і Наталля пацвярджае...
- Пацвярджаю. А як жа.
- Сёлета разжыліся на парсючкоў, я і Наталля. Без тлушчу цяжка, адна бульба ў рот не лезе. Яшчэ каб кароўка была, то і зусім бы гора не ведалі. Нам бы хоць адну на дваіх...
- Скажы, скажы майму, што Васілёк ужо ўлетку працадні зарабляе ў калгасе - каня водзіць, - папрасіла Наталля.
Хавошка надзьмулася:
- А сама хіба не можаш? “Скажы Хавошка, папрасі Хавошка”. Я памаўчу, кажы ты.
Наталля не адразу пагадзілася, але ўжо калі набралася смеласці, рашучасці, сказала радасна і гучна:
- Мікола, а Васілёк наш каня водзіць, хлеб зарабляе!
І расплакалася. Хавошка пачала яе супакойваць, але, здагадаўшыся, што не дасці ёй рады, працягвала далей:
- Жыта сёлета кусціцца хораша, снапы павінны быць добрыя, то найму людзей, няхай хатку перакрыюць. Печ яшчэ тая, што пры табе зроблена была, Пятро. А што ёй, печы, зробіцца? На яе не капае, цячэ толькі тая страха, што выходзіць на двор. Сыночка нашага назвала Пецькам, у гонар цябе...
- Ты яму ўжо пра гэта гаварыла сто разоў, - папракнула, але не з дакорам, Наталля.- У мяне ўжо рука замлела чарку трымаць. Давай, скажы што-небудзь, ды выпіць пара.
- Скажу. За вас, хлопцы. Каб мяккай была вам чужая зямелька.
Жанчыны выпілі, памаўчалі.
- Ты, Наталля, перапыніла мяне, але ж я не сказала, што Пецька вучыцца ў трэцім класе, - ціха прамовіла Хавошка.- Той раз гаварыла, што ў другім..
- Ну, калі толькі так...
- Не пашанцавала нам, сяброўка: без мужчына засталіся.
- Так, так. Без мужчын.
- Ні чужых, ні сваіх... А трэба ж жыць. Хочацца жыць...
- Іншы раз, табе прызнаюся, я Міколкаву сарочку нюхаю, яна яго потам пахне. Не памыла, так і ляжыць, як з сябе зняў. Добра, што не дакранулася да яе адразу, тады ж, як на вайну забралі. Усё рукі не даходзілі.