Читать «Мы з Санькам — артылерысты...» онлайн - страница 24

Баця i маятнiк

Я ніколі ў жыцці яшчэ не бачыў сваіх генералаў. Нямецкага ў вайну — давялося, дык і то здалёк. Праўда, гэта я зараз думаю, што то быў генерал, а можа, гэта і не ён, можа, якая іншая важная шышка ў пагонах пляцёнкай. Помню толькі, што бегалі перад ім немцы нібы апантаныя, цягнуліся ў струну, ляскалі абцасамі, а калі садзіўся ў легкавушку, нават дзверцы яму салдат адчыніў. Сам, бачыце, не мог — пан вялікі. А свае генералы нашу вёску чамусьці абміналі, хоць рознага войска цераз яе ішло і нямала, ці, можа, і заязджаў каторы, ды не трапіўся мне на вочы. Канешне, я разумею, што свой генерал — тэта свой, але ўсё ж такі і не са звычайнага поля ягада — начальства вялікае, не калгасная брыгадзірка цётка Нінка. А мне ж не толькі на яго глядзець, мабыць, і размаўляць давядзецца, штосьці ж ён у мяне пытаць будзе. Добра, калі дагаджу адказам, а калі, крый божа, язык праглыну ці буду мямліць свае «ыгы»? Тут трэба набрацца смеласці. I ўсю дарогу я то набіраўся яе, то зноў губляў, і чым бліжэй да вучылішча, тым меней яе заставалася.

На мае шчасце, адразу на КПП сустрэў Юрка, як заўсёды, увесь адпрасаваны і начышчаны. Ён, аказваецца, даўно мяне тут пільнуе, каб зноў не прычапіліся якія-небудзь салагі. Юрка сам мяне правядзе ледзь не да генеральскага парога, каб я не бадзяўся абы-дзе, а своечасова быў на месцы як штык. Дзеля гэтага ён нават змыўся ад свайго старшыны, за што, вядома, можа і нагарэць, калі той схамянецца. Ну, скажыце, як такога таварыша не любіць? Гэта ж не Юрка, а — родны брат. 3 такім, як кажуць, і ў разведку можна ісці. А калісьці я думаў, што ён самахвал,— там, на нашых вясковых танцах.

— Ты генерала не бойся, не будзь мямляй,— быццам заглянуўшы ў маю душу, падбадзёрвае мяне Юрка дарогай,— у нас Баця справядлівы. Праўда, і строгі, але стружку здымае больш з афіцэраў.

Маім вушам не верылася: генерал і — Баця. Я гэтаму вельмі здзівіўся і абрадаваўся, душа крыху супакоілася, пачала вяртацца мая адвага. Калі б ён яшчэ і стружкі не здымаў, можна было б і зусім асмялець. Толькі ж чаго мяне кліча той Баця?

— А недабор,— растлумачыў Юрка.— Прыймовая камісія перастаралася, многа адсеяла.

Цяпер я ў душы злараднічаў: так ім і трэба, а то пераборлівыя вельмі — той ім не падыходзіць, гэты ім не падабаецца, падавай ім адных выдатнікаў. Гэта ж добра, што Баця-генерал справядлівы, мабыць, ён паказаў той камісіі, дзе ракі зімуюць, каб не грэбавалі такімі, як я.

У доўгім калідоры, пад дзвярыма генеральскага кабінета, якія абабіты чорнай цыратай, з надпісам на шкляной таблічцы: «Начальнік вучылішча» таўклося адсеяных душ з пятнаццаць. I ў мяне ўжо каторы раз за сённяшні дзень зноў спынілася сэрца. Па тварах хлопцаў я здагадаўся, што паперка ў маёй руцэ — гэта яшчэ не ўсё, што казаць «гоп» яшчэ рана. Напэўна, генерал сам высеўкі перасявае. I як у ваду глядзеў!

Нас пачалі выклікаць у кабінет па адным. Першыя двое выскачылі з кабінета праз адну-дзве хвіліны з усмешкай на ўсе зубы — залічаны. А ў іх жа таксама адзнакі на экзамены былі не золата. Народ пад дзвярыма павесялеў, а з народам — і я. Прарвёмся!