Читать «Бліндаж» онлайн - страница 7

Васіль Быкаў

То азіраючы перакапанае вайной навакольле па-над тарфянішчам, то зазіраючы ў траншэю, дзе трохі глыбейшую, а дзе зусім мелкую, да калена, Серафімка набрыла на нейкі траншэйны тупічок з пагорачкам на паверхні, які быў сьвежа абкладзены дзірваном, — нібы вялікая магіла акрай траншэі. Сьпярша яна мякка ступіла босымі нагамі на той пагорак і, схамянуўшыся, сышла назад, каб абыйсьці яго. Тады пераскочыла нешырокую траншэйку і аж скаланулася ад нейчага голасу, што глуха прагучэў нібыта з-пад зямлі. Як паглядзела назад, дык і зусім жахнулася ад таго, што ўбачыла: ззаду ў глыбіні траншэі, трымаючыся адстаўленай рукой за земляную сьцяну, з пісталетам у другой стаяў чалавек у непадпяразанай чырвонаармейскай форме; ягоная галава і вочы былі тоўста абкручаны брудным бінтом, доўгі канец якога матляўся ад ветру па скрываўленым плячы ў зялёнай дыяганалевай гімнасьцёрцы. Чалавек, зьнерухомеўшы, напружана ўслухаўся і адчайна-сурова вымавіў:

— Стой! Кто тут? Не подходить! Стреляю!

«Ай, божачкі мае!» — палахліва падумала Серафімка, ня ведаючы, як адазвацца, ці лепей, не адзываючыся, уцякаць адсюль, пакуль той ня згледзеў яе і не застрэліў…

— Жанчынка я, тутэйшая, — дрыготкім ад хваляваньня голасам урэшце адазвалася Серафімка.

Чалавек трохі змоўчаў, падумаў, пераступіў у траншэі, але руку з пісталетам не апусьціў.

— Женщина? Одна?.. Отвечай быстро!

— Дык адна ж…

— Кто еще есть?

— Дык нікога ж. Адна во іду.

— Так. Подойди ближе! — строга загадаў чалавек, і Серафімка, ступаючы па мяккім брустверы, падышла на тры крокі бліжэй.

— Где немцы?

— А хто ж іх ведае. Пакуль што няма тутака.

— А наши?

— Дык і нашых няма. Нідзе нікога.

— Да? — глуха прамовіў чалавек і абвяла прысланіўся плячмі да сьцяны траншэі. Мусіць, стаяць яму было нязручна, ці ён аслабеў ад раны і змоўк. Серафімка таксама маўчала, адчуваючы цяпер нейкую сваю залежнасьць ад гэтага небаракі і пільна разглядвала яго. Але забінтаваны твар чалавека ня шмат даваў ёй зразумець, хіба цьвёрдыя, даўнавата ня голеныя пашчэнкі сьведчылі пра яго ня дужа маладыя гады ды нейкія блішчастыя значкі ў чорных пятліцах на каўняры — азначалі, што ён ня просты, не радавы чырвонаармеец, а мусіць, які камандзір.

— Женщина, ты мне должна пособить, — спакойней, але з ранейшаю натужнасьцю сказаў чалавек і змоўк другі раз.

— Дык я ж, калі ласка, — нібы нават узрадавалася Серафімка. — Што вам?

— Чего мне? — перапытаў чалавек і сеў, нібы рухнуў у дно траншэі. — Плохо мне! Вот… И чего-либо поесть…

— Добра. Толькі я зьбегаю, тут недалёка. Вы пачакайце.

— Но чтоб без обмана. И не вздумай кого привести. Застрелю всех.

— Добра, — сказала Серафімка.

З нечаканай палёгкай яна шыбавала па касагорыне ўгору і згадвала, што ў хаце, здаецца, яшчэ быў акрайчык счарсьцьвелага хлеба і паўчыгунка зваранай бульбы за засланкай… Сёньня яна нічога ня ела, мусіць, ня ела і ўчора, а тыя дні наогул было не да яды, і гэта неяк не турбавала яе. Але во цяпер затурбавала — чым яна накорміць гэтага чалавека? Можа, зварыць сьвежай бульбачкі, у сенцах было паўвядзерца салёных агуркоў, а ў кубле яна ашчаджала з вясны пару кавалкаў ёлкага леташняга сала. Але галоўнае, мабыць, яму трэба памагчы з вачыма. Ён жа, вельмі падобна, сьляпы, дык як жа ён самадзін? Трэба доктара. Толькі дзе той доктар? Да мястэчка адсюль дваццаць два кіламетры, як цяпер да яго дапяцца? Ды па такім часе ці застаўся там доктар? Пэўна, падаўся з войскам?..