Читать «Сабачае сэрца» онлайн - страница 52

Міхаіл Булгакаў

— Добра, — адказалі жанчыны і спалатнелі. Барменталь замкнуў чорны ўваход, замкнуў парадныя дзверы, дзверы з калідора ў прыхожы пакой, і крокі яго заціхлі ў аглядальні.

Цішыня напоўніла кватэру, распаўзлася па кутках. Палез прыцемак, нядобры, насцярожаны, адным словам — цемра. Праўда, потым суседзі быццам бы гаварылі, што ў вокнах аглядальні нібыта бачылі белы каўпак самога прафесара. Цяжка праверыць. Праўда, і Зіна, калі ўсё скончылася, балбатала, што ў кабінеце ля каміна пасля таго, як прафесар і Барменталь выйшлі з аглядальні, яе да смерці напалохаў Іван Арнольдавіч. Ён быццам бы сядзеў у кабінеце на кукішках і паліў у каміне ўласны сшытак у сініх вокладках з таго пачка, у якім запісваліся гісторыі хваробы пацыентаў. Твар у доктара быў амаль зялёны і ўвесь, ну ўвесь паабдзіраны. І Піліп Піліпавіч у той вечар быў на самога сябе не падобны. І яшчэ, што… магчыма, нявінная дзяўчына з прачысцінскай кватэры і прыхлушвае…

За адно можна было толькі ручацца: у кватэры ў той вечар панавала адна жахлівая цішыня.

Канец аповесці

Эпілог

Ноч у ноч праз дзесяць дзён пасля бітвы ў аглядальні ў кватэры прафесара Праабражэнскага, якая ў Абухавым завулку, ударыў кароткі званок.

— Крымінальная міліцыя і следчы. Адчыніце.

Забегалі крокі, загрукалі, пачалі ўваходзіць, і ў бліскучай ад святла прыёмнай з нанава зашклёнымі шафамі апынулася маса народу. Двое ў міліцэйскай форме, адзін у чорным паліце, з партфелем, зласлівы і белы з твару старшыня Швондзер, юнак-жанчына, швейцар Фёдар, Зіна, Дар'я Пятроўна і напалову адзеты Барменталь, які сарамліва прыкрываў горла без гальштука.

Дзверы з кабінета выпусцілі Піліпа Піліпавіча. Ён выйшаў у знакамітым блакітным халаце, і тут усе маглі пераканацца, што Піліп Піліпавіч намнога палепшаў з выгляду за апошні тыдзень. Той ранейшы, уладарны і энергічны Піліп Піліпавіч, поўны ўсведамлення гонару за самога сябе, выйшаў да начных гасцей і папрасіў прабачэння, што ён у халаце.

— Не бянтэжцеся, прафесар, — няўпэўнена адказаў чалавек у цывільным, потым ён замяўся і загаварыў: — Даволі непрыемна. У нас ёсць ордэр на ператрус у вашай кватэры і, — чалавек коса зірнуў на вусы Піліпа Піліпавіча і дагаварыў, — і арышт у залежнасці ад выніку.

Піліп Піліпавіч прыжмурыўся і спытаўся:

— А згодна якога абвінавачвання, дазвольце запытацца? І хто абвінавачвае?

Чалавек пачухаў шчаку і пачаў вычытваць па паперцы з партфеля:

— Па абвінавачванні Праабражэнскага, Барменталя, Зінаіды Бунінай і Дар'і Івановай у забойстве загадчыка пададдзела ачысткі МКГ Паліграфа Паліграфавіча Шарыкава.

Зінін плач заглушыў ягоныя апошнія словы. Адбыўся рух.

— Нічога я не разумею, — адказаў Піліп Піліпавіч, па-каралеўску перасмыкнуў плячыма, — якога гэта Шарыкава? Ах, вінаваты, гэтага майго сабаку, якога я аперыраваў?

— Даруйце, доктар, не сабаку, а калі ён быў ужо чалавекам. Вось у чым справа.

— Вы маеце на ўвазе, што ён умеў гаварыць? — спытаўся Піліп Піліпавіч. — Але гэта не абазначае, што ён стаў чалавекам. Ды гэта не істотна. Шарык існуе і зараз, і яго ніхто не забіваў.