Читать «Рускія народныя казкі» онлайн - страница 28

— Маніш, брыдкае сабачаня! Гэта ў корабе яе костачкі брынчаць!

Тут вароты зарыпелі, коні на двор забеглі, а дачка з бацькам на возе сядзяць: поўны воз серабра. У бабы ад прагнасці ажно вочы ледзь не вылазяць.

— Гэткая важнасць! — крычыць.— Завязі от маю дачку ў лес; мая дачка два табуны коней прыгоніць, два вазы серабра прывалачэ.

Павёз дзед той жа дарогаю бабіну дачку ў зямлянку; даў ёй крэмень, крэсіва, мяшэчак круп і пакінуў адну. Увечары зварыла яна кашу.

Прыбегла мышка і просіць:

— Наташка! Наташка! Ці салодкая твая кашка? Дай хоць лыжачку паспытаць!

— Бач ты якая! — закрычала Наташка і шпурнула ў яе лыжкай.

Мышка ўцякла, а Наташка толькі і ведае — аплятае сабе кашу. З'ела цэлы гаршчок, агонь пагасіла, прылегла ў куточку і заснула. Ажно апоўначы ўвальваецца мядзведзь і кажа:

— Гэй, дзе ты, дзяўчына? Давай у жмуркі гуляць.

Дзяўчына спалохалася, маўчыць, адно ад страху зубамі ляскае.

— Ага, дык ты вунь дзе! На званочак, уцякай, а я цябе лавіць буду.

Узяла яна званочак, рука дрыжыць, званочак увесь час звініць, а мышка прымаўляе:

— Нядобрай дзяўчыне ўсё роўна не жыць!

Мядзведзь кінуўся лавіць бабіну дачку, і як толькі

злавіў яе, тут жа і задушыў.

Назаўтра пасылае баба дзеда ў лес:

— Едзь! Мая дачка два вазы прывязе, два табуны прыгоніць.

Дзед паехаў, а баба каля варотаў чакае. Тут прыбягае сабачка:

— Цяў-цяў-цяў! Не будзе больш дома бабіна дачка жыць, дзед на парожнім возе сядзіць, а што ў корабе брынчыць, дык гэта — Наташыны костачкі!

— Маніш ты, брыдкае сабачаня! Гэта мая дачка едзе, табуны коней гоніць, вазы серабра вязе. На, з'еш блін ды кажы: бабіну Дачку ў золаце, у серабры прывязуць, а дзедаву жаніхі не бяруць!

Сабачка з'еў блін і забрахаў:

— Цяў-цяў-цяў! Дзедаву дачку замуж выдадуць, а бабінай костачкі ў корабе прывязуць.

Што ні рабіла баба з сабачкам: і бліны яму давала, і біла яго,— ён адно і тое ж брэша... Зірк, аж дзед каля варотаў, жонцы кораб падае; баба кораб адкрыла, зірнула на костачкі і завыла, ды так яе злосць узяла, што на другі дзень яна, як кажуць, і канцы аддала, памерла. Дзед выдаў сваю дачку замуж за добрага жаніха, і пачалі яны жыць-пажываць ды дабро нажываць.

СЯСТРЫЦА АЛЁНКА І БРАЦІК ІВАНКА

Жылі-былі дзед ды баба, у іх была дачка Алёнка і сынок Іванка.

Дзед і баба памерлі. Засталіся Алёнка ды Іванка адны-адзінюткія.

Пайшла Алёнка на работу і бражка з сабою ўзяла. Ідуць яны дарогай далёкай, полем шырокім, і захацелася Іванку піць.

— Сястрыца Алёнка, я піць хачу!

— Пачакай, брацік, дойдзем да студні.

Ішлі, ішлі — сонца высока, студня далёка, спёка даймае, пот выступае. Стаіць каровін капыцік повен вадзіцы.

— Сястрыца Алёнка, нап’юся я з капыціка!

— Не пі, брацік, цяляткам зробішся!

Брацік паслухаўся, пайшлі далей.

Сонца высока, студня далёка, спёка даймае, пот выступае. Стаіць конскі капыцік повен вадзіцы.

— Сястрыца Алёнка, нап'юся я з капыціка!

— Не пі, брацік, жарабяткам зробішся!

Уздыхнуў Іванка, зноў пайшлі далей.

Ідуць, ідуць — сонца высока, студня далёка, спёка даймае, пот выступае. Стаіць казіны капыцік повен вадзіцы.