Читать «Майстар i Маргарыта» онлайн - страница 3

Михаил Афанасьевич Булгаков

I вось якраз у той час, калi Мiхаiл Аляксандравiч расказваў паэту пра тое, як ацтэкi ляпiлi з цеста фiгурку Вiцлiпуцлi, на бульвары паказаўся першы чалавек.

Пасля, калi, шчыра кажучы, было ўжо па часе, розныя ўстановы далi свае зводкi з апiсаннем гэтага чалавека. Параўнанне iх не можа не выклiкаць здзiўлення. Гэтак у першай зводцы сказана, што чалавек быў маленькi ростам, меў залатыя зубы i накульгваў на правую нагу. У другой - што чалавек высокi ростам, каронкi ў яго плацiнавыя, кульгаў на левую нагу. У трэцяй лаканiчна паведамляецца, што асаблiвых прыкмет у чалавека не было наогул.

Трэба адзначыць, што нiводная з гэтых зводак нiчога не вартая.

Перш за ўсё: нi на якую нагу чалавек не кульгаў i ростам быў i не маленькi i не вялiкi, а сярэднi. Што датычыць зубоў, то з левага боку ў яго былi плацiнавыя каронкi, а з правага - залатыя. Быў ён у дарагiм шэрым гарнiтуры, у замежных, пад колер гарнiтура, туфлях. Шэры берэт зухавата ссунуты на вуха, пад пахай нёс кiй з чорным набалдашнiкам у выглядзе галавы пудзеля. З выгляду - гадоў за сорак. Рот нейкi крывы. Твар чыста выгалены. Брунет. Правае вока чорнае, левае чамусьцi зялёнае. Бровы чорныя, але адно брыво вышэй за другое. Адным словам - чалавек з-за мяжы.

Чужаземец прайшоў паўз лаўку, на якой размясцiлiся рэдактар i паэт, скоса зiрнуў на iх i раптам сеў на суседняй лаўцы, за два крокi ад сяброў.

"Немец", - падумаў Берлiёз.

"Ангелец, - падумаў Бяздомны, - бач ты, i не горача яму ў пальчатках".

А чужаземец зiрнуў на высокiя дамы, якiя квадратам акружалi сажалку, i стала зразумела, што бачыць ён гэтае месца ўпершыню i што яно яго зацiкавiла.

Ён спынiў позiрк на верхнiх паверхах, якiя слiпуча адлюстроўвалi шклом паламанае i назаўсёды адыходзячае для Мiхаiла Аляксандравiча сонца, потым паглядзеў унiз, дзе вокны надвячоркава зацямнелiся, нечага паблажлiва ўсмiхнуўся, прыплюшчыўся, рукi паклаў на набалдашнiк, а падбародак на рукi.

- Ты, Iван, - гаварыў Берлiёз, - вельмi добра i сатырычна, напрыклад, апiсаў нараджэнне Iсуса, сына божага, але цымус у тым, што яшчэ да Iсуса нарадзiўся цэлы шэраг сыноў божых, як фрыгiйскi Ацiс, а карацей кажучы, нiводзiн з iх не нараджаўся i нiводнага не было нiколi, у тым лiку i Iсуса, i таму неабходна, каб ты замест нараджэння i, скажам, прыходу валхвоў, напiсаў аб недарэчных чутках пра гэтае нараджэнне... А то атрымлiваецца з твайго расказу, што ён i сапраўды нарадзiўся!..

Тут Бяздомны паспрабаваў спынiць iкаўку, якая замучыла яго, затрымаў дыханне, а таму iкнуў яшчэ пакутлiвей i мацней, i ў гэтае ж iмгненне Берлiёз перастаў гаварыць, таму што чужаземец устаў i накiраваўся да пiсьменнiкаў.

Тыя здзiўлена паглядзелi на яго.

- Прабачце, калi ласка, - загаварыў незнаёмец з чужаземным акцэнтам, але слоў ён не калечыў, - што я, незнаёмы, дазваляю сабе... але сам прадмет вашай вучонай гаворкi гэтакi цiкавы, што...

Тут ён ветлiва зняў берэт, i сябрам нiчога iншага не заставалася, як устаць i пакланiцца.