Читать «Йĕрсем çухалмаççĕ» онлайн - страница 33

Уголовнӑй розыск начальникӗ Киремет ҫырмине манран та ир ҫитнӗ — йӗкӗтсемпе пӗве пуҫӗнче чаваланаҫҫӗ. Канав уҫса, пӗвери шыва кӑларса ярасшӑн хыпаланаҫҫӗ.

Ҫыран леш енчен вӗсем патне бригадир чупса анчӗ, кӑшкӑрма тапратрӗ:

— Емельян Алексеевич, пӗчӗк ача мар вӗт эсир! Пӗвене ма татса яратӑр? Ӑна уй-хир шӑварма пӗвеленӗ. Тӑрӑшрӑмӑр-тӑрӑшрӑмӑр та, укҫа-тенкӗ тӑккаларӑмӑр та…

— Тархасшӑн, ан ҫӗтӗл. Ӗҫпе ҫӗретпӗр эпир, ― терӗ милици капитанӗ.

— Ӗҫ мар ку! Ку — хуҫалӑха сӑтӑр туни, ― парӑнмарӗ бригадир.

— Виҫӗмкун сӗрекене темӗнле йывӑр япала ҫакланчӗ, пӗчӗк чӑматан евӗрлӗскер. Магнитофон пулмарӗ-ши тетпӗр. Шкултан вӑшкӑртнӑ магнитофон, ― ӑнлантарчӗ кӑтра пуҫлӑ йӗкӗт.

— Пӗвене кам магнитофон пӑрахать, ― хирӗҫлерӗ бригадир. ― Кирлех-тӗк, хывӑнмалла та пӗвене шӑмпӑлт сикмелле.

— Кунта шыва кӗме юрамасть теҫҫӗ. Пӗве аммиак шывӗпе вараланнӑ, ― кӗреҫине ҫыран хӗррине качлаттарса лартрӗ кӑтра пуҫ.

— Курӑнать ав! — тӗмеске еннелле кӑтартрӗ тепӗр йӗкӗчӗ.

Пурте ҫыран хӗррине пырса тӑтӑмӑр. Кӗҫех Аброськин юшкӑнран магнитофон туртса кӑларчӗ. Эпир тӑнӑ вырӑнтан кӑшт ҫӗлерехре ҫӗрле сӑнамалли труба та тупӑнчӗ. Шкулӑн вӗсем, Ольӑна суранлатнӑ каҫ вӑрланӑскерсем!

Чӑн та, кам алхасать-ха кунашкал? Сӑтӑр тӑвас тесе килсе пӑрахнӑ-ши ку япаласене пӗвене е тӗплӗрех пытарас тесе? Шывра тимӗр-тӑмӑр юрӑхсӑра тухать вӗт.

Виҫҫӗмӗш талӑк Уйкасра ӑшталанатӑп, тӗпчетӗп, анчах пӗр алапаш ҫынна та тӗл пулаймарӑм-ха. Тен, сӑнама пӗлместӗп, хама кирлӗ ҫынна уйӑрса илейместӗп. Пӗве хӗрринче те палланӑ пушмак йӗрӗсем тупӑнчӗҫ ав. Кам йӗрӗсем вӗсем — вӗҫне-хӗрне тухаймастӑп. Йӗрӗ пур-тӑк, ҫынни те ҫӗрет ӗнтӗ. Ҫакӑнтах, ман ҫывӑхрах. Тӗлӗнмелле вӗт-ха: татти-сыпписӗр пӗрешкел йӗр тӗл пулать.

Чаваланӑ вырӑна тӑпра тултарса лартрӑмӑр та, Киремет ҫырминчен хӑпарса, уялла утрӑмӑр.

— Апат-ҫимӗҫ тулӑх чух улӑм ҫинчен шухӑшламастпӑр ҫав, ― терӗ бригадир. Майӗпен ҫилли иртсе кайрӗ пулмалла, ― Агроном хӑй патне чӗнсе илчӗ те васкавлӑ ӗҫ хушрӗ: «Улмурисем пустуй вырӑн йышӑнса лараҫҫӗ. Ҫунтарса яр», ― терӗ. Уя тухса пӑхрӑм та улӑмӗ ним чухлӗ те пӑсӑлман. Виҫӗмҫул выльӑх апачӗ кӑрӑс пулчӗ. Улӑма та укҫа парса илтӗмӗр, Ҫӗпӗртен турттартӑмӑр. Пӗр килограмӗ вӑтӑр пуса ларчӗ. Ҫавна аса илтӗм те, улӑма пӗтӗмпех йӗтем ҫине турттартӑмӑр. Пӗртен-пӗр улмури юлчӗ. Ӑна та хирти ӗҫсем вӗҫленсенех тирпейлетпӗр.

— Шӑшисем ӗрчесе кайман-и унта? — ыйтрӗ Аброськин, бригадира йӗкӗлтесе.

— Пӗлетӗр-и, пӗррехинче унта ют ҫынна асӑрхарӑм, ― терӗ малалла бригадир. ― Пыратӑп хайхи хирпе, хӑлха патӗнчен темӗн пӑнн! пӑнласа иртрӗ. Малтанах ним шухӑшлама та пӗлмерӗм-ха, хӑлха янӑрарӗ пуль терӗм. Унтан татах илтӗнчӗ. Улмури патне пырса пӑхрӑм та… ак тӗнче! — ҫын выртать. Кӗске ураллӑскер. Сухаллӑ хӑй. Ҫарамас. Эпӗ тӗлӗнсе пӑхнине сисрӗ пулас та: «Курмастӑр-им. ҫутҫанталӑк ырлӑхӗпе киленетӗп, ӗт-тире хӗвелпе хӗртетӗп», ― терӗ. Шӑртлӑ янахӗ пӗртте тӗлӗнтермерӗ-ха мана — хулара ҫамрӑксем сухал ӗстерме юратаҫҫӗ. Мана урӑххи, пӗчӗк калибрлӑ винтовка пурри, шиклентерчӗ. Кӗпҫине кӗскетнӗ унне, Эпӗ шанмасӑртарах пӑхнине ҫын туйрӗ пулас. «Канма килнӗ ҫынна та хӑваласа ярасшӑн-и эс?» — терӗ, Эпӗ вара сӑмахласа, ыйтса-тӗпчесе тӑмарӑм, аяккалла пӑрӑнтӑм.