Читать «Йĕрсем çухалмаççĕ» онлайн - страница 32

Милици лейтенанчӗ ӗсӗрсе илчӗ, аллинчи хута енчен енне ҫавӑркаларӗ.

— Тата акӑ мӗн. Пустуй лӑпӑртататпӑр. Вӑрлаҫҫӗ тетпӗр. Ҫаратаҫҫӗ тетпӗр. Районтан килнисене те ҫапла элеклетпӗр. Ҫӗпритун пичче те ҫапла сӑмах сарчӗ: «Кил-картинченех велосипед йӑкӑртрӗҫ». Паян ҫав япалана улӑм ӑшӗнчен туртса кӑлартӑм. Ара, велосипеда улмури ҫумне кайса тӑратнӑ, улӑмпа витнӗ. Урана йӑлт таптаса пӗтернӗ. Ачасем ашкӑннӑ-тӑр. Вылянӑ-вылянӑ та… Сӑмаха шухӑшласа калаҫмалла, тимлӗ те асӑрхануллӑ пулмалла, ― терӗ те Кулагин шӑпӑрт пулчӗ, хыҫлӑ пукан ҫине вырнаҫса ларчӗ.

— Кӗрӗр, Юрий Иванович, ― терӗ совхоз директорӗ, эпӗ коридорта тӑнине курсан. ― Кунталла иртӗр.

Пӗлӗмре ларакансем каялла ҫаврӑнса пӑхрӗҫ, кӗрессе кӗтрӗҫ — эпӗ вырӑнтан та хускалмарӑм.

— Пӗлетӗр-и, Пракух хӑртнинче темӗнле ӗҫ пулса иртнӗ — Алтатти пахчаҫа ҫаратнӑ… Хурахне шырама ҫынсем уйӑрса пама ыйтрӗҫ те… Ӗлкӗрейместпӗр пуль, тӗттӗмленет, ― ман ҫине пӑхса калаҫрӗ директор.

— Хурах вӑл тунката мар, пӗр вырӑнта тӑмасть, ҫаратнӑ хыҫҫӑнах хӗтлӗхе тапса сикет, ― калаҫӑва хутшӑнчӗ Кулагин. ― Ҫынсем те сахал кунта. Вуншар утӑмран тӑратса тухсан та, икҫӗр ҫын кирлӗ — вӑрман сарлакӑшӗ икӗ ҫухрӑм…

Кулагин ман хыҫҫӑнах ял Советне вӗҫтерсе ҫитрӗ, сӗтел ҫине ултӑ допрос протоколӗ кӑларса хучӗ. Тимлесех вуларӑм вӗсене — пӗр протоколӗ те Ухватов ӗҫӗпе ҫыхӑнман. Пӗри те мана тивӗҫтермерӗ. Ҫакна Кулагин та сисрӗ — шарламарӗ, тӗрре тухма та тӑрӑшмарӗ.

Пухура пӗлтернӗ хыпарсемпе мӗн-мӗн тумаллине каларӑм та ял Советӗнчен тухрӑм. Эпӗ хваттере кайрӑм, Кулагин анаталла утрӗ.

Хваттер хуҫи, Лисук кинемей, ман валли сӗтел ҫине йӑлт хатӗрленӗ: хуппине шуратса пӗҫернӗ ҫӗрулми, уйран, хӑйма, типӗтнӗ аш… Уйранпа ҫӗрулми ҫирӗм те чӗре лӑшт пулчӗ.

Кунашкал апат хыҫҫӑн ҫывӑрмалла кӑна. Анчах Уйкасра мӗн-мӗн курни-илтнине йӗркипе асилсе выртрӑм та ыйхӑ вӗҫрӗ ман. Каллех умӑма Инна тухса тӑчӗ. Хӑлхаран та ун сасси туха пӗлмерӗ.

Тепӗр чух этем ӑна-кӑна тарӑнах ӑнкараймасть ҫав, кӗренет те, кирлӗ ӗҫрен пӑрӑнса, пуҫа каҫӑртса пурӑнать. Эпӗ те, ав, ҫарта чух Иннӑран хыпар илтӗм те тутана тӑсрӑм, ҫырури виҫӗ пӑнчӑна «качча тухатӑп» тесе ӑнлантӑм. «Вилетӗп» тесе ҫырма хал ҫитереймен-мӗн Инна.

Хӗр ӗмӗре пӑсӑлнӑшӑн, путсӗр ҫынна качча тухнӑшӑн Инна кӑна айӑплӑ-и? Ҫук, ыттисен те пур айӑпӗ. Уйрӑмах — манӑн. Иннӑн юлашки ҫырӑвне илнӗ хыҫҫӑн хурав ямалла пулман-и-ха ман? Пулнӑ. Ма апла ҫырнине, мӗн пӑтӑрмах сиксе тухнине ыйтса пӗлмелле пулнӑ, Тен, эпӗ ҫакна вӑхӑтра тавҫӑрса илнӗ пулсан, вӑхӑтра сас панӑ пулсан, Инна шӑпи те хуйхӑллӑ-суйхӑллӑ пулас ҫукчӗ, Ухватовӑн ӗҫӗ те сиксе тухмӗччӗ.

Эх, эпӗ те ҫав…

10

Вӑрантӑм та, кӑпӑр-капӑр тумланса, Киремет ҫырмине васкарӑм.