Читать «Эхиней Эхин (Книга Бытия на бурятском языке)» онлайн - страница 2

— Уһан хоёр тээшээ хубаараг! — гэжэ захирба. ⁷Удаань Бур-хан уһые хоёр тээшэнь хубаахадаа, нэгыень дээрэ тогтоожо, нүгөөдыень доро болгобо. ⁸ Хоёр уһа илгаһан зүйлые Тэрэ «тэнгэри» гэжэ нэрлэбэ. Иигээд үдэшэ үнгэржэ, һүни болоод, үглөө эхи лэн, хоёрдохи үдэр үн гэрбэ.

⁹ Гурбадахи үдэрөө Бурхан:

— Тэнгэри дорохи уһан нэгэ газарта сугларжа, хуурай газар үзэгдэг! — гэжэ айладхаба. Айладхалайнь ёһоор энэ бүтэбэ. ¹⁰ Бурхан хуурай газарые «газар түби» гэжэ нэрлэбэ, сугларһан уһанда «далай» гэжэ нэрэ үгэбэ. Хараһан зүйлөөрөө Бурхан сэдьхэлээ хананги байгаа бэлэй. ¹¹ Удаань Бурхан:

— Энэ газар ургасатай байха болтогой! Элдэб янзын үбһэ ногоон, жэмэстэ элдэб модон ургаг!— гэжэ захирба. Энэнь бүтэбэ. ¹²Тиигэжэ газарай хүрьһэнһөө янза бүриин ургамал ургаба. Эдэ бүхэнэй хэр зэргэ һайхан болоһые Бурхан анха-раад, сэдьхэлээ ханаба.

¹³ Иигээд үдэшэ үнгэржэ, һүни болоод, үглөө эхилэн, гурба-да хи үдэр үн гэр бэ.

¹⁴ Дүрбэдэхи үдэр Бурхан:

— Үдэр, һүниие илгаруулхын, саг болзор, уларилай шэнжэ харуулхын, хоног, жэлнүүдые хэмжүүрлэхын тулада тэнгэридэ ялагар дэнгүүд бии болохонь болтогой! ¹⁵Тэнгэриин оройһоо ялалзан, газар дэлхэйе тэдэ гэрэлтүүлэг! — гэбэ. Тон тиимээр бүтэбэ. ¹⁶Иигэжэ Бурхан асари томо хоёр ялагар дэн бии болгоо бэлэй: хурса гэрэлтэйнь үдэрые зонхилхо, бүрүүл гэрэлтэйнь һүниие зонхилхо гэбэ, мүн одо мүшэдые бии болгобо.

¹⁷ Бурхан тэдэнээ тэнгэриһээ газар дэлхэйе гэрэлтүүлхын, ¹⁸ үдэр, һүниие зонхилхын, үдэрэй тодо гэрэлые һүниин шэб харанхыһаа илгахын тула табиба. Эдэ бүгэдые Тэрэ харахадаа, сэдьхэлээ хананги үлэбэ.

¹⁹ Иигээд үдэшэ үнгэржэ, һүни болоод, үглөө эхилэн, дүрбэ-дэхи үдэр үн гэр бэ.

²⁰ Та ба да хи үдэрөө Бур хан:

— Далайн уһан соогуур амитад бисалха болтогой! Түби дэл-хэй дээгүүр, огторгойн орьёлоор жэгүүртэн ниидэг! — гэжэ айладхаба. ²¹Тиигээд Тэрэ далайн асари томо болон янза бүриин уһанай амитадые бии болгоод, тэдэнь уһан соогуур бисалан байба, мүн баһа янза бүриин жэгүүртэниие Тэрэ бии болгобо. Тиигээд Бурхан эдээниие һайхан гэжэ үзээд, ²²эдэ бү гэ дэ еэ адислан:

— Уһанай амитад олон боложо, үнэржэжэ, далай дүүрэн бо-логты! Мүн түби дэлхэйгээр жэгүүртэн олошорог лэ! — гэжэ үреэбэ.

²³ Иигээд үдэшэ үнгэржэ, һүни болоод, үглөө эхилэн, табада-хи үдэр үнгэрбэ.

²⁴ Зургаадахи үдэрынь Бурхан:

— Газар дэлхэйдэ эл дэб янзын — гэрэйшье, зэрлигшье, бага, ехэшье — амитад бии болог! — гэжэ айладхаба. Тон тиимээр бүтэбэ. ²⁵Иигэжэ Бурхан элдэб түрэлэй ан, адуу мал болон мүлхидэг амитадые газар дэлхэй дээрэ бии болгоһон гээшэ. Тиигээд эдэ бүгэдөөр сэдьхэлээ хананги Тэрэ байгаа бэлэй.

²⁶ Удаань Бурхан:

— Хүн гэдэгые Өөртөө адли түхэлтэйгөөр бии болгоё. Далайн за га һа дые, ог тор гойн шу буудые, зэр лиг болон тэжээмэл ами-тадые, газараар мүлхидэг хамаг амитадые болон бүхы түби дэлхэйе Тэрэ захиран-зонхилон байг! — гэжэ айладхаба.

²⁷ Бурхан Өөртөө адли түһөөтэйгөөр хү ниие бү тээбэ.

Эрэ хүниие, эхэнэрые Тэрэ бии болгобо.

²⁸ Тиигээд Бурхан тэдэниие үреэн: