Читать «Тайна графiнi Барбары (на белорусском языке)» онлайн - страница 2

Пад час аднае з такiх гамонак на тэрасе i перадаў мне пан С. дакумент, якi вы зараз прачытаеце i якi я пераклаў са зробленай копii.

* * *

ЛЯКАРНЯ-ВАР'ЯТНЯ НА САН СЭРВОЛА

12 траўня 18.. года

"Цяпер, калi я пэўна i канчаткова прызнаны вар'ятам i запратораны ў гэтую лякарню, напэўна, да скону маiх дзён, нiчога болей не замiнае мне праўдзiва i дакладна расказаць пра падзею, пасля якой я i трапiў сюды.

Няхай, аднак, той, хто, мусiбыць, стане чытаць гэтыя радкi, не думае, што мае справу з адным з маньякаў, якiя бясконца складаюць скаргi, указваючы на памылку дактароў, ахвярай якое яны сталi, альбо выкрываючы змрочныя сямейныя iнтрыгi i iнтымныя драмы, праз якiя аўтары гэтых скаргаў страцiлi сваю свабоду. Не, я зусiм не скарджуся на свой лёс i не збiраюся пратэставаць супраць мераў, прынятых у дачыненнi да мяне! Нiводнага разу, з тае пары, як я тут, не спрабаваў я абдумаць хоць якiсьцi план, каб уцячы адсюль. Наадварот, келля мая на Сан Сэрвола - не турма мне, а пажаданы прытулак. У ёй я магу адчуваць сябе ў бяспецы, якой нiдзе больш не знайду, i таму я не маю нiякага жадання пакiнуць яе. Я бласлаўляю тоўстыя муры i надзейныя краты, якiя ахоўваюць мяне, ды яшчэ назаўсёды, ад людзей, асаблiва тых, чыя прафесiя судзiць чалавечыя ўчынкi.

I на самай справе, калi нават гэтыя радкi i трапяць на вочы ўладам, дык не будуць мець для iх анiякага значэння i не створаць мне небяспекi: з той простай i дастатковай, мяркую, прычыны, што медыцынаю i судом я залiчаны ў вар'яты. Становiшча гэтае дае мне поўную магчымасць гаварыць свабодна. Маё вар'яцтва - мая ахоўная грамата. Бо ў момант майго прыбыцця сюды я зрабiў усё належнае, каб конча ўпэўнiць дактароў у слушнасцi iх меркавання адносна майго псiхiчнага стану. Я качаўся па зямлi, рабiў выгляд, што хачу задушыць санiтара, вёрз усялякую лухту - з дбайнасцю i спрытам, якiя маглi падмануць мяне самога.

I цi ж памыляўся я, умацоўваючы сваё новае status quo дзеля таго, каб спакойна карыстацца той перавагаю, якую яно мне даравала?

Бо вы ўжо ўгадалi, я ўпэўнены: аўтар гэтых радкоў зусiм не вар'ят, а толькi ахвяра жудаснага здарэння, аднаго з тых здарэнняў, якiм людзi адмаўляюцца даць веры i якiя ўсё ж бываюць на гэтым свеце, хоць i не паддаюцца асэнсаванню нашым слабым розумам. Выслухайце ж маю гiсторыю, а пасля ўжо мяркуйце аб ёй.

Першым няшчасцем у маiм жыццi было тое, што я нарадзiўся бедным, другiм тое, што прырода стварыла мяне гультаём. Бацькi мае знатнага роду, але лёс iм не спрыяў. Аднак яны далi мне адмысловае выхаванне. Я быў накiраваны пансiянерам у адну з найлепшых прыватных венецыянскiх школ. У ёй вучылiся многiя сыны знакамiтых сем'яў горада. Там я i пазнаёмiўся з графам Адаарда Грыманэлi, пра якога пойдзе далей гаворка.

Поспехi мае ў занятках былi пасрэдныя, i калi я закончыў сяк-так навучанне, бацькi запатрабавалi, каб я выбраў сабе прафесiю. У гэты час ува мне загаварыла мая лянота. Яна аказалася непераможнай, i ў гэтым сэнсе я сапраўдны венецыянец. Навошта я нарадзiўся ў найцудоўнейшым горадзе свету, калi i тут, як i ўсюды, трэба працаваць? Венецыя ўжо сама па сабе была для мяне дастатковым заняткам. Я меў ад яе насалоду i ў цяпершчыне i ў мiнуўшчыне. Я з радасцю бавiў бы ўвесь час у яе старажытных гiстарычных архiвах, але на гэта патрэбны былi грошы, а я не меў iх зусiм, як можна не мець здароўя перад самаю смерцю. Як выбрацца з жабрацтва, якое так уладна замiнала маёй любовi да бясконцых бадзянняў па горадзе i аматарскiх заняткаў яго гiсторыяй?