Читать «Голас крыві брата твайго» онлайн - страница 4
Вячаслаў Адамчык
Не звёўшы вока, Міця перабыў ноч ва ўсцішнай кватэры, дзе ўсхліпвала і падвывала, як па нябожчыку, па сваім мужу, што быў недзе за Бельскам на будаўніцтве аэрадрома, разжураная, разжаленая кабета, і раненька, толькі зашарэўся дзень, выйшаў з хаты.
Глыбокаю, ў росных прысадах вуліцаю па настылым мокрым бруку грукацела адзінокая фурманка. Міця дайшоў услед за ёю да райторгаўскага склада, адкуль жанчыны ў звязаных на рагі хустках, у фартухах і прыполах няслі тлустыя, слізкія ад тавоту банкі кансерваў; адна з іх, немаладая, павярнула чырвоны аблезлы нос на Міцю і падтрасла вышай прыпол, паказваючы кароткія таўставатыя ногі, і ўжо сказала, каб, мусіць, чуў ён: «Немцы занялі Ліду, сёння маюцца быць у Наваградку».
Здумелы, уражаны Міця борзда завярнуў назад да прадмесця і за ім ужо вузенькаю праз сінявата-ружовае з казытлівымі каласамі жыта выйшаў на жвірпетую, абсаджаную шурпатымі, гузаватымі ў камлях ясенямі, яшчэ не пыльную шашу — насустрач, напытваючы кірунак на Мінск, цягнуліся адзінокія здарожаныя байцы. Падлясквалі на выбоістай шашы рэдкія грузавікі, поўныя жанчын, дзяцей, клункаў; там-сям, уткнуўшыся лычаватымі радыятарамі ў канавы, яны ўжо нерухома і прытоена застылі ў нейкім смяртэльным чаканні, як застывае падбіты звер.
Каля верасаўскай шашы за кузняю Міця ўбачыў пастаўлены трохі ўпоперак дарогі чорны грузавік з зялёным трохствольным, узнятым над кабінай кулямётам, а потым, падышоўшы бліжай,— збялелага лейтэнанта, што сядзеў у канаве, горна схіліўшы русава-кучаравую, без фуражкі, голаў.
Учуўшы Міцевы асцярожна шархоткія крокі, лейтэнант нібы ачуняў — яго рукі заграблі зялёна-тлустую закурэлую траву:
— Братишка, помоги...
Лейтэнант трохі прыпадняўся, вочы яго заблішчалі спакутаваным спадзяваннем і адчаем:
— Там в машине сахар, бери!
Міця, яшчэ не разбіраючы, што ад яго хоча лейтэнант, падышоў бліжай і нечакана сумеўся, убачыўшы на правай, вышай калена, лейтэнантавай назе туга завязаную бінтавую павязку з цёмна-крывяной, падсохлай плямай.
— Немцы? — задыхнуўся Міця.
— Да свои... дурачьё, сволочи! — крывячыся ад болю, лейтэнант намагаўся ўстаць, і ў голасе яго зноў дрыжала жальба: — Братишка!..
— Пачакайце, мы, мусіць, не дойдзем? Я зараз збегаю дадому.
— Не оставь, дружок, ранен я,— цягнучы акрываўленую нагу, лейтэнант на руках папоўз услед за Міцем. Вялікія карыя вочы яго прасілі літасці і спагады.
Міця хацеў запрагчы каня або нават узяць перадок ад воза, каб прывязці дадому і на першым разе хоць чым памагчы зблажэламу, спакутаванаму лейтэнанту, але, убачыўшы, што той упарта паўзе за ім, мусіў вярнуцца.