Читать «Голас крыві брата твайго» онлайн - страница 30

— Хлопцы, чаго маем стаяць? Яны зараз прыедуць,— замітусіўся Вайтовіч, кідаючы грузчыкам белы мех з чорным арлом, што, драпежна раскрыжаваўшы крылы, трымаў у кіпцюрах вянок са свастыкай.

— А ты не трапячыся,— павярнуў да Вайтовіча свой прыплюшчаны і нібы перабіты на сярэдзіне нос плячысты, крываваты ў нагах і, мусіць, дужэйшы тут за ўсіх грузчык.— Падумаць трэба.

— Гэ-э, думаць,— Вайтовіч нагою падмог, падымаючы і сунучы бліжай да Імполя цяжкі, нашуфляваны да палавіны соллю нямецкі мех.— Дзеўка там з імі ў белым кажушку адвярнула во так крысо,— Вайтовіч нават у сябе перад грудзьмі махнуў рукою,— і паказвае аўтамат.

— Ну ж і перапудзіла цябе, гляджу... Але ж прыдзецца ісці табе назад.

— Як назад?

— Узяць тую фурманку ды ехаць сюды. Без партызанаў, вядома. А мы соль прыгатуем.

— Праўду кажа,— шухнуў у мех шарую соль і абапёрся на пусты шуфель Імполь.— Іншага выйсця няма.

Вайтовіч, маўчучы, паглядзеў сабе пад ногі і, тоячы нейкую глыбокую, перамешаную са страхам злосць, сказаў:

— Гінуць, то ўжо адному, нашто ж усім...

— Са смерцю яшчэ ўспеецца, падганяй фурманку! — цвёрда загадаў каржакаваты, свідруючы сваімі маленькімі чорнымі вочкамі сутулую спіну Вайтовіча, што з цёмнага свірна выплыла на калючае вясновае сонца.

...З саньмі, падсцёбваючы невысокага, касматага, сібірскага коніка, Вайтовіч пад’ехаў скора і адзін, пудка-насцярожаны, азіраючыся на чырвоны чарапічны дах белай сінагогі, па вокны схаванай за цаглянай атынкованай сцяною, каля якой, не глушачы матор, смуродзіў сіняваталіловым дымам папяловы, з адкрытым верхам «фіят». Там стаяў, выставіўшы ўперад ногу з бліскучым ботам, высокі немец у салатавым шынялі з футравым каўняром. Пры боку ў яго, палохаючы Вайтовіча, вісеў страшна-даўгаваты, жоўты маўзер.

Перад ганарыстым немцам знябожана гнуўся ў халаднаватым шыняльку дзюбаносы Антон Бортнік — камендант дварчанскай паліцыі,— за польскім часам дробны гандляр — гаспадар крамы з іголкамі ды ніткамі, цяпер, ачуціўшыся ў нямецкай паліцыі, хітраваў: то дагаджаў немцам, то знаўся з партызанамі, праз свайго паліцыянта падказваючы, калі і ў якім кірунку рыхтуецца аблава.

Згледзеўшы немца, прыцішэлі і грузчыкі. Яны ўжо каторы дзень кіркавалі соль і ўжо каторы дзень цягалі яе дадому не толькі ў шырокіх кішэнях, прышытых пад поламі каптаноў ды курткаў, а нават спадыспаду ў калошах штаноў.

— Не марудзь, іці тваю налева! — дужы каржакаваты грузчык за вобраць здаў каня, каб сані прыйшліся бліжай да парога і каб было спрытней перакуліць у іх белыя, насыпаныя пад завязку, і цяжкія, як наладаваныя каменнем, мяхі.

— I праўда, трэба спяшацца, покуль сюды не падышоў вунь той фельдфебель,— Імполь, двойчы абкруціўшы жычку, туга, на добрую зашморгу завязаў мех.