Читать «Тэўтонскi ордэн - Ад Ерусалiма да Грунвальда (на белорусском языке)» онлайн - страница 44

Асноўнай спрэчнай праблемай аказалася Жамойць. Ордэн не хацеў ад яе адмаўляцца, Вiтаўт i пагатоў. Урэшце знайшлi кампрамiс па гэтаму i некаторых iншых пытаннях. 1 лютага 1411 г. быў падрыхтаваны тэкст дагавора, яго адразу заверыў пячаткамi лiтоўска-польскi бок. Ордэн i прадстаўнiкi прускай шляхты свае пячаткi павiнны былi паставiць пазней, на сустрэчы пад Златарыяй.

На чацвёртую нядзелю пасля Вялiкадня адбылося ўрачыстае спатканне Вiтаўта, Ягайлы i хохмайстра ў атачэннi сваiх прыдворных на полi каля горада Златарыя. Там скончылi апошнiя фармальнасцi. Паводле Торуньскай мiрнай дамовы, усе замкi i гарады, здабытыя пад час вайны, вяртаюцца ўладальнiкам; Жамойцкая зямля перадаецца Вiтаўту, а пасля яго смерцi адыходзiць да ордэна. Добжынская зямля застаецца за Польшчай, а Памор'е, Хэлмiнская, Мiхалаўская землi, частка Куяваў - за ордэнам.

На сустрэчы пад Златарыяй хохмайстар даў згоду Вiтаўту, каб той паляваў на дзiкага звера ва ўсiх пушчах ордэна ўзамен за такое ж права для сябе ў лiтоўскiх пушчах.

Вялiкая вайна 1409-1411 гг. была скончана. Задавалася, пасля буйной перамогi ды амаль поўнай акупацыi ордэнскай дзяржавы саюзнiкам нельга было згаджацца на такiя спрыяльныя для ордэна ўмовы мiру. Аднак яны пайшлi на гэта i, вiдаць, ведалi, што рабiлi. Сярод прычын i рэальная ацэнка мiжнароднай сiтуацыi, i разуменне вынiкаў Грунвальдскай бiтвы (ордэн ужо не сур'ёзны вораг). Вiдавочна, мела месца i нежаданне Вiтаўта цалкам злiквiдаваць ордэнскую дзяржаву, бо ад яе падзелу больш выйгравала Польшча, чым Вялiкае Княства Лiтоўскае. Длугаш пiсаў: "...стараннямi Аляксандра, вялiкага князя Лiтоўскага (князь больш за ўсё iмкнуўся толькi да ўз'яднання свайго Лiтоўскага Княства i вяртання сабе Самагiтскай зямлi, якой яго пазбавiлi крыжакi) быў заключаны, зацверджаны i падпiсаны мiр на ўмовах для Польскага Каралеўства несправядлiвых i невыгодных".

Неадпаведнасць маштабаў перамогi пад Грунвальдам умовам падпiсанага мiру дала падставу некаторым даследчыкам ацанiць яго як "прайграны мiр" для саюзнiкаў. Длугаш жа лiчыў, што грунвальдская перамога "...не прынесла нiякай выгоды каралеўству Польскаму, але больш карысцi Вялiкаму Княству Лiтоўскаму".

Трэба сказаць, што дыпламатыя ордэна здолела дасягнуць максiмум магчымага пасля такога разгрому. Аднак Грунвальдская перамога мела намнога значнейшыя наступствы, чым здавалася на першы погляд. Яна разбурыла падмурак будынка Тэўтонскага ордэна i паклала пачатак яго заняпаду.