Читать «Буланы (на белорусском языке)» онлайн - страница 2

Кузьма Черный

I гаворачы аб Буланым i трохi думаючы аб iм, думалi i аб многiм iншым. Гледзячы на вылезшую шыю Буланага, Янка Самахвал быў падумаў: "Галава ж у мяне вельмi свярбiць, трэба будзе пайсцi ў суботу ў лазню".

I ў звязку з лазняю i суботаю падумаў аб тым, што гэта ж пасля суботы будзе нядзеля, а тады пойдзе ён аглядаць новую малатарню, якую прывязлi за сорак вёрст з саўхоза i паставiлi ў Юрасёвым гумне. I не то, што ў гэтым самае важнае, але ўсё разам узятае: i лазня, i субота, i малатарня, i гаворкi, якiя пры гэтым будуць весцiся, - нешта блiзкае i патрэбнае. Юзiк жа, гледзячы здалёк Буланаму на галаву мiж вушэй, падумаў: "Чаму гэта ў яго нек зеленавата там? Цi гэта ён у некую цвiль упэцкаўся, цi гэта шэрсць ад старасцi ў яго такая стала".

I тады ўжо з'явiлася ў яго вось якое адчуванне: "Гэта ж якраз такi бывае мох на старых бярозах. I нават тая бяроза, ускочваючы якую на воз год дзесяць таму назад, я сарваў жывот, уся была абросшая гэтакiм самым мохам".

I пасля гэтага пайшлi гуляць думкi вольнымi пуцiнамi. Падумалася аб тым, як сумаваў ён доўгi час па сваiм жываце. Пасля гэтае адчуванне растала ў наступным: падобны колер яшчэ бывае ў раннюю восень пад рабiнаю, напроцi рэчкi. Сядзiш бывала там, а вада бяжыць ды бяжыць.

- Колькi гэта я гэтага Буланага перапасвiў, - сказаў раптам Юзiк пад густым наплывам думак.

- Усяму свая пара, - адказаў голас.

А Раман Драгун, стоячы ў хаце каля стала i гледзячы на акно, падумаў: "Чаго гэта людзi напроцi майго двара сабралiся? Цi не зрабiлася гэта што ў мяне ў двары?"

Трохi нават як бы спалохаўся чаго i закурыў зразу, а пасля, бачачы, што тыя як стаялi, так i стаяць, сам выйшаў на вулiцу i разам з усiмi моўчкi глядзеў на Буланага.

А Буланы ўсё нюхаў зямлю, а пасля пацягнуўся паволi ў сад. А там пад разгатаю грушаю ляжаў пажоўклы i мокры аер, дзён пяць таму накошаны Раманам Драгуном каля рэчкi, пахнуў ён моцна, быў вакол расцярушаны, нават трохi быў ускладзены на дзве тоўстыя галiны грушы. Вакол ён быў, гэты аер. Уваходзiў ён Буланаму ў адчуваннi i выглядам, i пахам, i ў iм губiлася неяк трава, збiтая i малая, што разам з чорнымi лiсцямi макрэла пад яблынямi. Буланы папрабаваў жаваць аер - нясмачны, так што не варта было яго i нюхаць. Але сваiм пахам i выглядам у многа раз павялiчыў ён Буланаму адчуванне вольнага прастору рэчак, паплавоў ды вiльготнага ветру. I раптам раздзьмуў ноздры Буланы, так, як раздзьмуваў iх у маладыя гады. Яшчэ махнуў хвастом, папрабаваў страсянуць грываю, але грывы ўжо амаль не было, i выйшла гэта неяк смешна: проста пацеляпаў неяк шыяю i пабег паволi дваром на вулiцу.

- Ку...-куд-ды, а-а-а! - растапырыў быў рукi Юзiк, а Раман Драгун, уцямiўшы раптам становiшча рэчаў, сказаў: