Читать «Жарынка (на белорусском языке)» онлайн - страница 4

Потым, яшчэ поўны захаплення ад вокладкi, я рынуўся ўнутр кнiгi, шукаючы новых цудаў.

Маляўнiчыя тытульныя старонкi, багатыя каляровыя малюнкi-ўклейкi, дыялогi, перасыпаныя першароднымi словамi, самабытнымi песнямi i прыказкамi, - усё дыхала сапраўднай Цыганiяй, хвалявала i вабiла. Збiральнiк казак i складальнiк - венгр. Iлюстрацыi зроблены венграм. Пасляслоўе, поўнае спагады да мiнулага цыган i радасцi з прычыны таго, як iх справы ладкуюцца ў Венгрыi сёння, напiсана венгеркай. I надрукавана кнiга, паводле заказу маскоўскага выдавецтва, таксама венграмi, у iх будапешцкай друкарнi. Было прыемна, радасна i гартаць кнiгу, i думаць пра яе. I мiжволi ўзнiкала само па сабе пачуццё, калi хочацца вiтаць дабрату людскую, калi хочацца дзякаваць за яе.

Знаходкi ўсцешылi i ўзрадавалi мяне. А калi да iх дадалася яшчэ адна рэдкая кнiга - "Нарысы па гiсторыi беларускай мовы", знойдзеная па маёй просьбе ўжо самiм прадаўцом у бязладдзi непрыступных стэлажоў, я адчуваў сябе зусiм шчаслiўцам, выходзячы з крамы.

- Гаршкi, каму палiваныя гаршкi?!

Воклiч прагучаў ледзь не каля самага майго вуха i вывеў мяне з задумення. Я паглядзеў з усмешкай на дзядзьку ганчара, на шарэнгi яго посуду i пажартаваў:

- Дык жа не адны гаршкi, а вунь i мiскi ў вас...

- I гаршкi, i мiскi, i кошт на iх нiзкi, - пракрычаў дзядзька, не застаючыся перада мной у даўгу. - Е i гладышы, выбiрай, шчо па душы.

Дзядзька быў вясёлы, як бы ўвесь ззяў унутрана i знешне, дарма што немалады. Весела, можна сказаць, выглядалi i яго гаршкi ды мiскi. Яны сытна льснiлiся на сонцы, зыркалi яркiм палiваннем, нiбыта ўсмiхалiся разам са сваiм гаспадаром.

А побач, амаль стыкаючыся з уладаннем дзядзькi ганчара, не меней зiхотка вабiла да сябе бандарна-сталярнае царства. Бочкi i кубельцы, ночвы i маслабойкi, усякiя iншыя вырабы з дрэва - чаго тут толькi не было! I ўсё такое прыгожае, зграбнае - вачэй не адвесцi. Асаблiва прыцягвалi сваiм выглядам самапрадкi - дзве точаныя прыгажунi, што стаялi на прадаўгаватым кляновым столiку. Бялюткiя, сям-там з блакiтнымi абадкамi размалёўкi, яны здалiся мне самадзейнымi акторкамi, якiя ўзнялiся на iмправiзаваную сцэну i вось-вось заспяваюць у пары сваю песню. Напэўна, iх знарок паставiлi так, на ўзвышэннi - маўляў, няхай прычароўваюць людзей, няхай сцвярджаюць, што той, хто стварыў такiя цуды, не будзе прадаваць абы-якiя бочкi i кубельцы.

Каля драўляных дзiвосаў гаспадарылi невысокi, але статны дзядок i кабета маладога веку. Дзядок быў негаваркi: скажа адно-два словы i маўчыць, трымаючы сябе спакойна i спаважна. Затое яго памочнiца, па аблiччы нiбыта дачка, завiхалася як найстаранней: жвава шчабятала з пакупнiкамi, увiшна рахавала з iмi.