Читать «Чалавек на лаўцы (на белорусском языке)» онлайн - страница 13
Жорж Сименон
- Што пану трэба?
- Камiсар Мэгрэ, крымiнальны вышук.
Жанчына сумелася.
- Учора забiлi аднаго з вашых былых саслужыўцаў, Луi Турэ...
З усiх жанчын, з якiмi камiсар паспеў сустрэцца па справе Турэ, гэтую раптоўнае паведамленне ўразiла найбольш: яна знерухомела, вусны збялелi.
- Даруйце, што я так знянацку...
Панна Леон моўчкi пакруцiла галавою, паказваючы, што камiсару няма чаго прасiць прабачэння.
У суседнiм пакоi рыпнуў фатэль.
- Каб знайсцi злачынцу, нам трэба сабраць як мага больш звестак аб забiтым...
Панна Леон зноў моўчкi кiўнула.
- Я думаю, вы добра ведалi нябожчыка.
Яе твар нiбыта прасвятлеў.
- Як гэта здарылася? - спыталася яна нарэшце, з цяжкасцю выгаварыўшы словы. Зазiрнуўшы ў суседнi пакой, запыталася: - Не хочаце сесцi?
- А мы не патрывожым вашу мацi?
- Яна зусiм глухая. Ёй будзе нават прыемна паглядзець на iншага чалавека.
Мэгрэ не стаў казаць, што яму не надта хочацца ў перагрэты пакой, i прыняў прапанову.
Цяжка было вызначыць узрост панны Леон. Напэўна, ёй было больш як пяцьдзесят. Мацi выглядала гадоў на восемдзесят. Свой тоўсты нос дачка, напэўна, займела ад бацькi: на сцяне вiсела фатаграфiя мужчыны з такой самай "бульбiнай". Жанчына, бадай, усведамляла сваю непрыгожасць з самага дзяцiнства.
- Я толькi што быў у кансьержкi на вулiцы Бондзi.
- Яна, канечне, не магла паверыць?..
- Не магла. Вiдаць, што яна яго любiла.
- Яго ўсе любiлi. - Панна Леон пачырванела. - Якi ён быў добры! - таропка дадала яна.
- Вы яго часта бачылi?
- Ён прыходзiў да мяне... Нячаста, вядома. Я жыву далёка ад цэнтра, а ён чалавек заняты.
- Вы ведаеце, чым ён займаўся апошнiм часам?
- Я ў яго пра гэта нiколi не пыталася. Па-мойму, ён жыў нябедна. Думаю, пан Луi меў уласную справу - ён мог заявiцца да мяне ў любы час дня.
- А ён не расказваў пра людзей, з якiмi кантактваў?
- Мы пераважна ўспамiналi нашае жыццё ў Капланаў, пана Макса... А жонку яго вы бачылi? - неяк нерашуча запыталася яна.
- Учора ўвечары.
- I што яна вам сказала?
- Яна не разумее, чаму ў яго ў момант смерцi былi нагах жоўтыя чаравiкi. Яна лiчыць, што iх надзеў забойца.
Але панна Леон, як i кансьержка, таксама бачыла яго ў жоўтых чаравiках.
- Ён iх часта надзяваў.
- Ужо тады, калi яшчэ працаваў у Каплана?
- Не, толькi пазней. Прайшло досыць шмат часу, як яго першы раз у iх убачыла.
- А колькi прыблiзна, не скажаце?
- Прыблiзна год.
- Вас здзiвiла, што ён быў у жоўтых чаравiках?
- Здзiвiла. Гэта было не ў яго стылi.
- Што вы тады падумалi?
- Што ён змянiўся.
- Ён i праўда змянiўся?
- Ва ўсякiм разе, ён быў ужо не такi, як раней. Жартаваў iнакш. Нават рагатаў.
- А раней ён смяяўся?
- Цiшэй. У ягоным жыццi з'явiлася штосьцi новае.
- Жанчына?
Мэгрэ разумеў, што пытанне жорсткае, аднак яго трэба было задаць.
- Магчыма.
- Ён дзялiўся з вамi сваёй тайнай?
- Не.
- А за вамi ён нiколi...
- Нiколi! - пачырванеўшы, таропка перапынiла яна. - Клянуся! Я ўпэўнена, што яму гэта нават у галаву не прыйшло б.