Читать «Бацькава падарожжа (на белорусском языке)» онлайн - страница 75

- Ведаеш, усё-такi хоць i любiм мы скардзiцца, але ж вельмi прыемна мець такую дачку... Працаўнiца... Разумнiца... Яна праб'е сабе дарогу ў жыццi...

Кантэн глыбока ўздыхнуў. Ён падняў на жонку вочы i зразумеў, што тая далёка адсюль: яна са старэйшай дачкой знаходзiцца ў iншым свеце, якi ўяўляецца ёй такiм цудоўным.

26

Назаўтра Кантэн падняўся рана i пайшоў глядзець гаспадарку. Усё было ў парадку. Сваю работу Кантэн рабiў механiчна, бо рукi самi ўсё ведалi. Ён выкiнуў гной, падаслаў скацiну, даў сена, вады.

Ён быў апрануты ў звыклую вопратку, выцвiлую i прапахлую тысячамi пахаў, якiя толькi могуць iснаваць на ферме. У хляве было цёпла, пахла жывёламi i жыццём.

Скончыўшы са скацiнаю, Кантэн запалiў на двары лiхтар i пачаў чысцiць сцежкi, якiя вялi да кучы гною i да гумна з кукурузай. На вулiцы ледзь-ледзь свiтала. Ахутаная ноччу раўнiна яшчэ спала. Але на ўсходзе ўжо нараджалася зара. Яна нагадвала крынiцу, што пачыналася на вяршынi ўзгорка i цякла памiж лесам i нiзкiм небам, якое навiсала суцэльнай шэрай хмарай.

Памалу вiднела, аднак здавалася, што ад снегу iдзе больш святла, чым ад неба. Кантэн як нiколi ўважлiва сачыў сёння за гэтым змаганнем памiж днём i ноччу. Яму здавалася, што новы дзень пракладвае дарогу да яго дому, скаванага зiмою, быццам карабель iльдом.

Як толькi развiднела, Кантэн вярнуўся ў дом i пайшоў на кухню. Там ён сеў ля акна i стаў глядзець на дарогу, на якой ноч знiшчыла ўсе сляды.

Знiклi сляды паштальёна, настаўнiка, сляды, якiя пакiнуў сам Кантэн, калi ад'язджаў i калi вяртаўся. Гэта зiмовая ноч знiшчыла ўсё мiнулае i пасялiла ў гэтым кутку холад i адзiноту.

- Калi вецер са снегам, чакай адлiгi!

I сапраўды, за ноч усё замяло. Кантэн уздыхнуў. Няўжо вось так i час, як гэты вецер са снегам, зможа сцерцi некаторыя ўспамiны?..

Думаць не хацелася. Кантэн глядзеў на заснежаную дарогу, на бялюткi луг, на зусiм шэры лес удалечынi, на неба, якое, здавалася, ляжала сёння на вяршынях далёкiх пагоркаў, якраз там, дзе пачыналася бясконцая раўнiна. У яе глыбiнi знаходзiўся горад... Але ён быў нябачны з гэтага акна.

За спiною ўзад-уперад снавалi жанчыны. Адчынялiся i зачынялiся дзверы, i тады ў пакой трапляла халоднае паветра. Быццам калматы сабака, яно праходзiла ў Кантэна мiж ног i прымушала мiтусiцца полымя ў печцы. Дзiўна, як упэўнена паводзiць сябе зiма: заходзiць сюды i адразу выказвае свой гнеў, як толькi ўчуе пах гарачых вугалёў.

Iзабэла толькi што выйшла на двор з двума гарачымi чыгункамi, i пакой напоўнiўся добрым пахам варанай бульбы i вотруб'я. Кантэн удыхнуў гэты пах з асалодаю, i адразу прыпомнiўся яму горад, яго смярдзючыя вулiцы, выхлапныя газы, ад якiх рэзала ў вачах i пякло ў горле. Там нават вецер быў брудны. Ажно непрыемна было слухаць, як ён свiстаў у металiчнай сетцы.

Пасля таго як Iзабэла выйшла, на кухнi ўсталявалася цiшыня. Толькi было чуваць, як гудзе полымя. Дэнiза сядзела за бацькавай спiной. Кантэн здагадаўся, што яна глядзела на ясельцы. Яму карцела павярнуцца да яе, але ён быў настолькi моцна працяты спакоем, якi лiўся звонку, што не змог гэтага зрабiць. У такое ранне ён не жадаў больш вяртацца ў думках да таго, што адбывалася з iм два днi запар. Ён быў зачараваны гэтым неадчувальным святлом, гэтай цiшынёй, i яго больш нiчога не займала.