Читать «Змагарныя дарогi (на белорусском языке)» онлайн - страница 54

Кароткая Мiкулава гутарка ўсё-ж выдатна адбiлася на настроях хлапцоў. Трэба заўважыць, што ня былi яны яшчэ выпрабаванымi ў змаганьнi жаўнерамi, што даюць сабе ўсюды раду. Асаблiва ў гэныя першыя днi на чужыне патрабавалi яны цёплага слова, сяброўскае падтрымкi ад сваiх афiцэраў. Дык i ня дзiва, што зараз пасьля капiтанавай гутаркi пачалiся песьнi.

VIII

Песьнi трывалi коратка. Прыйшоў капiтан Шнайдар у суправодзе трох нямецкiх iнструктараў-падафiцэраў: Кацынскага, Будкэ й Турна. Пры пасярэднiцтве беларускiх афiцэраў загадаў ён, каб увесь алькаголь, якiм удалося прызапасiцца на станцыi ў Вiльнi, быў зараз-жа здадзены iм, немцам. Матываваў загад тым, што алькаголь быў маёмасьцю нямецкага Вэрмахту, што быў узяты на пажары без дазволу, й дзеля таго цяпер ён, Шнайдар, загадвае ўсё гэта вярнуць гаспадаром. Акрамя таго, рэкрутам - i ён асаблiва падчыркнуў гэнае слова - не дазволена было пiць. На выкананьне загаду немец даваў паўгадзiны. Зараз-жа казаў iсьцi ў баракi ўсiм, што мелi каньяк, ды прыносiць i складаць яго тут-жа на травiцы каля яго, Шнайдара.

- А скула яму ў бок! - адазваўся нехта. - Я свой добра схаваў, i фiгу знойдзе.

- Трэба было самому набраць, - падтрымаў iншы. - Iш ты, якi ласы на чужое знайшоўся!

- Няхай iдзе шукае. Я ня маю.

- Выпiць, значыцца, захацелася. Iдзi ды купi! Во!

- Я яму аддам каньяк? А трасцу ў бок чорту нямытаму!...

Рэакцыя была аднолькавая. Нiхто ня рупiўся выконваць загад немца. Кожны па-свойму камэнтаваў яго, й нiводзiн ня скупiўся на сакавiтыя словы. Капiтана Шнайдара i ўсiх iнструктараў-немцаў хлопцы моцна ня любiлi. Найбольш не падабаўся iм той панскi прускi падыход, зь якiм яны адносiлiся да ўсiх беларусаў, пачынаючы ад афiцэраў, а канчаючы радавымi. Найбольш калола ў сэрца непашанотнае дачыненьне немцаў да беларускiх афiцэраў. Чым больш пачыналi ня любiць немцаў, тым больш прывязвалiся да сваiх i шанавалi iх.

Калi Шнайдар пабачыў, што нiхто й ня думаў выконваць ягонага загаду, дык выслаў у баракi сваiх трох немцаў i пару беларускiх падафiцэраў, каб абшукалi ўсе клункi. Калi немцы старалiся перапароць увесь рэкруцкi багаж, то беларусы быццам iм памагалi, але вось толькi так, нехаця, дзеля людзкога вока. Лiшне й гаварыць, што знайшлi колькi пляшак каньяку, хоць, пэўна-ж, далёка ня ўвесь, вывезены зь Вiльнi, - з той простай прычыны, што шмат яго было па дарозе выпiта, а некаторыя з хлапцоў, хiтрэйшыя, што старалiся гэту небясьпеку прадугледзець, былi пахавалi свой у мясцох, дзе немцам i ня сьнiлася шукаць.