Читать «Забаставаў» онлайн - страница 15

Гэтак добра было ўвесь час, пакуль яны ня ўбачылі Ацімаоно і пакуль мулы не пад ехалі да эшафоту, дзе стаяў злосны ад нецярплівасьці сэржант. А-Чо борзда ўзьвялі па драбінках на эшафот. Ён убачыў унізе ўсіх кулі з плянтацыі. Шэмер парашыў, што гэты выпадак мусіць добра напалохаць кулі і адбіць у іх усялякую ахвоту да падобных учынкаў, і таму загадаў усім сабрацца на месца пакараньня. Толькі А-Чо паказаўся на эшафоце, як у грамадзе пачуўся гоман. Кітайцы ўбачылі памылку, але гаварылі толькі між сабою. Гэтыя незразумелыя для іх белыя чэрці, мабыць, перадумалі. Замест аднаго невінаватага яны пакараюць другога такога-ж. А-Чоў або А-Чо — ці ня ўсёроўна? Яны ніколі не маглі зразумець гэтых белых сабак, гэтак-жа, як белыя сабакі нс разумелі іх. Адсякуць галаву, але-ж яны праз два гады вызваляцца ад нявольніцкай работы і вернуцца ў Кітай.

Шэмер сам зрабіў гільётыну. Ён быў майстрам на ўсе рукі, і хоць ніколі ня бачыў гільётыны, але даведаўся аб усім ад францускіх чыноўнікаў. Шэмер параіў начальству наладзіць пакараньне ў Ацімаоно замест Палеіці. Шэмер даводзіў, што лепш караць там, дзе чалавек правініўся: гэта зробіць добры ўплыў на пяцьсот кітайцаў плянтацыі. Шэмер з ахвотаю ўзяўся сам правесьці пакараньне, і таму спрабаваў на эшафоце падрыхтаваныя прылады. Пад гільётынай ляжала калодка з бананавага дрэва таўшчынёю з чалавечую шьпо. А-Чо, поўны жудаснага страху, пазіраў на гільётыну, нібы зачараваны зьмяёю. Немец павярнуў руку і падняў лязо да верху козлаў. Потым ён тузануў за тоўстую вяроўку, і лязо бліснула, упала і начыстую расьсекла бананавы ствол.

— Ну, як — бярэ? — запытаўся сэржант, узлазячы на эшафот.

— Вельмі добра! — з радасьцю адказаў Шэмер. — Зараз я вам пакажу.

Ён зноў падняў нож, тузануў за вяроўку, і лязо з гулам апусьцілася на мяккае дрэва. Але на гэты раз, аднак лязо расьсекла ня ўсё дрэва.

Сэржант нахмурыўся.

— Ня выйдзе, — сказаў ён.

Шэмер выцер пот з ілба.

— Трэба цяжару больш, — сказаў ён.

Падышоўшы да краю памосту, ён загадаў кавалю, каб тон даў яму кавалак жалеза вагою на дзесяць кілёграм. Пакуль ён прыладжваў гэты кавалак да шырокага канца ляза, А-Чо зірнуў на сэржанта і парашыў скарыстаць выпадак.

— Шаноўны судзьдзя сказаў, што галаву адцяць трэба А-Чоў… — пачаў ён.

Сэржант нецярпліва кіўнуў. Ён думаў пра далёкую дарогу ў гэты вечар на другі бок выспы і аб прыгожанькан мулатцы Бэрце, дачцы Лаф’ера, гандляра пэрламі, якая чакала яго там.

— Ды вось, я не А-Чоў, я А-Чо. Шаноўны начальнік турмы памыліўся. А-Чоў — высокі, а я, паглядзеце, зусім малога росту.

Сэржант борзда зірнуў на кітайца і ўбачыў памылку.

— Шэмер! — крыкнуў ён начальніцкім тонам. — Хадзеце сюды.

Немец замармытаў нешта, але не адарваўся ад работы, пакуль не прывязаў жалеза.