Читать «Стасевы прыгоды (на белорусском языке)» онлайн - страница 16

Уся гэтая падрыхтоўка страшэнна ўзрадавала Курту, а калi ўжо гаспадыня ўзяла ў рукi дышаль, сабака як ашалеў. Скокнуў спачатку да Стася i здзёр з яго галавы хусцiнку, потым амаль не адарваў кавалю вус, а калi той шугануў яго ад сябе, Курта з вялiкай сiлай кiнуўся на гаспадыню i ледзь не перакулiў яе.

Такое бурнае праяўленне радасцi не пайшло Курце на карысць. Бо кавалiха раптам прыпомнiла, што нельга пакiдаць усё без сабакi, i загадала ўзяць яго ў хату. Дзеўка Магда з немалым намаганнем занесла Курту ў кухню, але сабака ў момант выскачыў на двор праз акно i разгуляўся яшчэ больш. У вынiку гэтага бедаку папала ад гаспадынi хусткай па мордзе, пад бок нагой ад гаспадара, па спiне нейкiм кiем - ад дзеўкi, пасля чаго яго занеслi ў хлеў i зачынiлi на затычку. Сабака выў так страшэнна, што не адна баба, пачуўшы ў полi гэтае выццё, падумала пра наблiжэнне бяды i загадзя памалiлася за душы нябожчыкаў.

Дзень быў спякотны. Там i сям на небе стаялi белыя аблачынкi, нiбы раздумваючы, дзе iм схавацца ад гарачынi. Пад нагамi Шарачыхi i пад коламi вазка цiха пасквервалi зярняты цёплага пяску. Незаўважальны ў небе жаўранак вiтаў сваiм шчэбетам падарожнiкаў, мацi i сына, а з калосся цiкаўна выхiлялiся мак i васiлькi, як быццам хочучы праверыць, цi не едзе хто знаёмы.

Малгося стала i азiрнулася. Вунь iхнi дом на ўзгорку - як у зялёнай сукенцы ад дзiкага вiнаграду. Вунь журавель схiлiўся над калодзежам: вiдаць, Магда бярэ ваду. Каля кузнi стаiць нейкi чалавек з конiкам, але каваль iх, вiдаць, яшчэ не заўважыў, бо малаты грукочуць няспынна, а праз увесь гэты грукат ды бразгат чуваць жаласнае скавытанне Курты...

Як на малюнку ўсё! Шарачыха, паглядзеўшы на той малюнак, як быццам сiлы набралася i, цягнучы свой вазок, весела збегла з узгорка.

Дарога была крутая i пакручастая. Раз-поразу ўздымалiся ўсё большыя ды большыя ўзгоркi. Найвышэйшы - цераз бярозавы гай, якi так блiзка ўнiзе, што, здаецца, рукой дастанеш, схопiш за галiнку. А ў сапраўднасцi трэба туды тупаць з паўгадзiны.

Памалу хата i кузня знiклi, нават Куртаў лямант змоўк. Пясок паглыбляўся, сонца прыпякала яшчэ больш, воблакi стаялi на адным месцы, як пустыя паромы пры беразе Вiслы, i толькi ўсё iншы ды iншы жаўранак жадаў вандроўнiкам шчаслiвай дарогi.

У Шарачыхi было цяпер так добра на душы, што нават i злосць на арганiста праходзiла. А каб i праўда памiрыцца з iм?..

- Не дачакаецца! - мармытнула яна. - Не дзеля гэтага я пакутую ў спякоце, каб зарабiць яму пяцьсот злотых...

А Стась ляжаў сабе ў вазку, зачараваны новымi ўражаннямi. Упершыню перад яго вачыма быў неабмежаваны далягляд i невымерная глыбiня сiняга неба. Ён не ўмеў яшчэ пытацца, што гэта, анi здзiўляцца, толькi адчуваў сябе незвычайна. Зямля, па якой ён дагэтуль хадзiў, знiкла; куды нi зiрнеш - неба. Хлопцу здавалася, што ён ляцiць, топiцца ў велiчы, якую не ўмеў яшчэ назваць прасторай. Душа яго поўнiлася зместам неакрэсленым i спакойным.

Ён быў як анёл - толькi крылы i галава, насiўся ў бязмежжы, не памятаў мiнулага, не думаў пра будучыню, але ў кожнай хвiлiне адчуваў бясконцасць. Такую форму павiнна мець вечнае жыццё.