Читать «Пампушка (на белорусском языке)» онлайн - страница 13

Карнюдэ гучна сказаў:

- Вайна - варварства, калi нападаюць на мiрнага суседа; але гэта святы абавязак, калi абараняюць радзiму!

Старая схiлiла галаву:

- Вядома, калi абараняюцца, тады iншая справа; ды лепей пазабiваць бы ўсiх каралёў, якiя ўсчынаюць войны дзеля свае забавы!

Вочы ў Карнюдэ заззялi.

- Брава, грамадзянка! - усклiкнуў ён.

Пан Карэ-Лямадон быў азадачаны. Хоць ён i пакланяўся знакамiтым палкаводцам, здаровая развага старой сялянкi прымусiла яго задумацца: як бы ўмацавалi дабрабыт краiны столькi бяздзейных, а ў вынiку - стратных рабочых рук, столькi марнаваных сiл, калi б iх скарыстаць для карэнных зрухаў у галiне прамысловасцi, на завяршэнне якiх спатрэбяцца стагоддзi.

Тым часам Люазо ўстаў са свайго месца, падышоў да карчмара i загаварыў з iм. Таўстун рагатаў, кашляў, адхаркваўся: яго пуза весела падскоквала ад жартаў субяседнiка, у якога ён тут жа закупiў шэсць стадваццацiпяцiлiтровых бочак бардоскага на вясну, - тады ўжо напэўна прусакi выпруцца прэч!

Як толькi вячэра закончылася, усе адчулi моцную стому i падалiся спаць.

Аднак Люазо, якi паспеў сёе-тое наматаць сабе на вус, уклаў у пасцель сваю жонку, а сам стаў раз-пораз прыпадаць да замочнай шчылiнкi то вухам, то вокам, каб, як ён выказаўся, "пранiкнуць у таямнiцы калiдора".

Праз якую гадзiну ён учуў лёгкi пошум; маланкава прыпаўшы да замочнай шчылiны, ён угледзеў Пампушку, якая была яшчэ пышнейшая ў блакiтнай кашамiравай капоце, аздобленай белымi карункамi. Яна трымала ў руцэ падсвечнiк i кiравалася да памяшкання пад красамоўным нумарам у канцы калiдора. Але тут недзе збоку прачынiлiся яшчэ адны дзверы, i калi Пампушка праз некалькi хвiлiн прайшла назад, за ёю ступаў Карнюдэ ў падцяжках. Яны гаварылi шэптам, потым спынiлiся. Пампушка, вiдаць, рашуча абараняла доступ у свой пакой. Люазо, на жаль, не разбiраў слоў, але пад канец, калi яны загаварылi гучней, яму ўдалося ўлавiць некалькi фраз. Карнюдэ ўзбуджана настойваў. Ён казаў:

- Паслухайце, вы проста дурнiчка, ну што вам стане?

Яна вiдавочна абурылася i адказала:

- Не, даражэнькi, бываюць моманты, калi такое не дапускаецца. А тут гэта было б проста паскудства.

Ён, мусiць, не зразумеў яе i запытаў - чаму? Гэта дарэшты ўзлавала Пампушку, i яна павысiла голас:

- Чаму? Да вас не даходзiць чаму? Калi прусы ў доме, можа, у суседнiм пакоi нават?!

Карнюдэ змоўк. Патрыятычная цнота шлюхi, якая не дапускала нiякай iнтымнай ласкi таму, што вакол былi ворагi, пэўна, абудзiла ў яго сэрцы рэшткi чалавечай годнасцi, бо ён толькi пацалаваў яе i крадком вярнуўся ў свой пакой.

Люазо ў сама гуллiвым настроi адарваўся ад замочнай шчылiны, зрабiў антраша, надзеў начны каўпак, падняў коўдру, пад якой тулiлася яго сухарэбрая сяброўка, i, абудзiўшы яе пацалункам, прашаптаў:

- Ты мяне любiш, ясачка?

Ва ўсiм доме запанавала цiша. Але неўзабаве аднекуль, - можа, са склепа, а можа, i з вышак, - данёсся магутны, аднастайны мерны храп, глухi, працяглы гул, быццам дзесьцi пад вялiкiм цiскам кiпеў паравы кацёл. Гэта спаў пан Фалянвi.