Читать «Плач перапёлкі» онлайн - страница 36

Спалох, такім чынам, быў дарэмны. Чубар кінуў яшчэ погляд на дарогу, якая пустая ляжала каля падножжа валатоўкі, і, упіраючыся абцасамі ў трывалы грунт на сцежцы, пачаў спускацца ўніз, каб далучыцца да чырвонаармейцаў.

Тым часам паміж Шпакевічам і Халадзілавым адбывалася размова.

— Зараз ён недзе грымне, — казаў Шпакевіч.

— Калі даляціць, — гаварыў недаверлівы Халадзілаў.

Падышоў Чубар. Шпакевіч і яму сказаў:

— Паляцеў наш! Зараз недзе грымне!

Але не паспеў схавацца за валатоўкамі бамбавоз, як пачуліся кароткія чэргі, нібыта хто драў ужо мокрае палатно.

— Ну вось, я ж казаў, калі паспее даляцець! — зусім без адчування свае праваты вымавіў Халадзілаў.

Мусіць, на падлёце да Крутагор’я пачынаўся паветраны бой.

Халадзілаў не вытрымаў, падаўся на валатоўку глядзець.

Скончылася ўсё тым, што моцны выбух раптам страсянуў наваколле, і ў неба ўзняўся чорны слуп дыму.

Слуп гэты спярша рос проста ўгару, пасля раптам заклубіўся, утвараючы вялікі пажар, які паступова шырэў, засланяў жоўта-белым — саламяным — дымам неба на паўночным усходзе.

На Шпакевіча ўсё гэта — і абрынуты бамбавоз, і нечаканы пажар — падзейнічала нядобра. Чубар бачыў, як на пахмурным твары ў таго хадзілі пад скурай жаўлакі. Здавалася, колькі гэтакага было ўжо на шляху — Шпакевіч, як і Халадзілаў, адступаў ад заходняй граніцы, — але прывыкнуць да пажару не мог, таксама як не мог спакойна глядзець на забітых: чалавечае шкадаванне ў ім заўсёды ўзмацнялася адчуваннем прыкрасці і бездапаможнасці...

— Уласна, нам неабавязкова заставацца тут надалей, — раптам рашуча, з нейкай незнаёмай яшчэ для Чубара жорсткасцю ў голасе, сказаў Шпакевіч. — Зараз вось ірванём мост і пойдзем.

— Да цёмнага можна яшчэ паспець на той бок, — быццам падахвоціў Шпакевіча Чубар, паказаўшы пры гэтым на лес, што чарнеў за Бесяддзю.

Непрыкметна падышоў Халадзілаў.

— І хто іх адных, без прыкрыцця, пускае гэтыя бамбавозы? — пашкадаваў ён уголас.

— Што там яшчэ загарэлася? — спытаў Шпакевіч.

— Нейкая вёска.

— Можа, Крутагор’е?

— Не, гэта бліжэй, — сказаў Халадзілаў. — Але сволачы збілі над самай вёскай. Два «месеры». Нават адруліць не далі. Цяпер вось пажар. Гараць хаты. А лётчык не паспеў выскачыць. Нізка ляцеў. Некаму зноў нядобры сон будзе...

— Мы тут рашылі з таварышам Чубарам, — паглядзеў на Халадзілава Шпакевіч. — Трэба ўзрываць мост. Хопіць чакаць.

— Дык я пра гэта даўно табе талкую, — схіляў набок галаву Халадзілаў.

— Усё роўна, — працягваў гаварыць Шпакевіч, — немцы да раніцы ўжо не папруцца сюды. У іх, мусіць, начлег.

— М-да, ваююць фашысты з камфортам, — цыркнуў скрозь зубы Халадзілаў. — Усё па рэжыму. Абед, сон, адпачынак. Хацеў вось нейкі дзівак напалохаць нанач, дык і не ўдалося!..