Читать «Студэнты апошняга курса» онлайн - страница 35

Маці пачала завіхацца каля печы, нарэзала на скавараду сала, падпаліла трэскі ў ямцы і паставіла скавараду над агнём.

— От куры не нясуцца,— бедавала яна,— ды і карова яшчэ не ацялілася, дык гаруем патрохі. Бяром малако ў суседзяў. Я яго не ем, хіба во яму, ці як бацька быў дома.

— А што з бацькам? — Гэтае пытанне ўвесь час круцілася ў Русіновіча на языку. Бацька яго быў інвалід другой групы, акрамя ўсяго меў некалькі хвароб, вылечыць якія ў такім узросце не было чаго і думаць.

— З лёгкімі не ў парадку. Пацямненне.— Маці нешта замоўчвала, таіла ад яго.

— Палачкі Коха ў макроце знайшлі,— растлумачыў па ўсіх правілах медыцыны брат.

«Толькі гэтага нам яшчэ не хапала»,— Русіновіч цяжка ўздыхнуў.

Пачалі вячэраць. Маці прынесла з каморкі бутэльку самагонкі.

— Усё хаваю, думаю Зосю сустрэць...

Русіновіч адразу захмялеў. Беднасць і чарната вясковай хаты не так ужо кідалася яму ў вочы, столь не здавалася такой закуранай і нізкай. Ён неяк раптоўна зноў адчуў сябе сынам гэтае хаты, сваім чалавекам, а ўсё тое, чым ён жыў у горадзе, засталося там... Не хаваючы суму, ён сказаў, ківаючы галавою:

— Цяжка нам будзе... Бацька і так ледзь клевае, а тут яшчэ гэта хвароба.— Памаўчаў трохі, спытаў: — А што Зося? — Русіновіч ведаў, што маці цешыць сябе надзеяй — дачка хутка вернецца.

Маці зірнула на сына як бы з падазронасцю, нібы пераконвалася, сур’ёзна ён пытае ці не. Але сын не збіраўся жартаваць, і яна, паклаўшы рукі на прыпол і пазіраючы недзе ўдаль, як бы чытаючы той далёкі лёс, сказала:

— Я ўсё думаю, што з дня на дзень павінна прыехаць... Яна ж хворая. Няўжо яе не адпусцяць? Ты ж пісаў нейкія паперы ў Маскву, і яна сама пісала. Няўжо там не людзі сядзяць, што хворага чалавека будуць трымаць? Які ж з яе работнік?

— Што ж, будзем чакаць. Хоць не так гэта хутка робіцца, як нам часам хацелася б.

Маці заплакала.

— ...Ох, дзеці, дзеці, колькі з вамі клопату бацькам! І да самае магілы так будзе.— Маці выцерла слёзы ражком фартуха, пасля зірнула на сына і спытала нясмела: — А як жа ты, сынок, жывеш? Мо ажаніўся ўжо, ды нам не кажаш?

Сын апусціў вочы.

— Ёсць у мяне адна дзяўчына, не буду таіць. Але што толку? Мусіць, у нас з ёю нічога не выйдзе...

— Што ты кажаш? — здзівілася маці.— А хто ж каго не хоча?

Сын усміхнуўся.

— Не хоча... Цяжка сказаць, хто каго не хоча. Але адно мне ясна: мы розныя людзі. Тое, што падабаецца мне, не падабаецца ёй, тое, што ёй да спадобы, мне праціўна. Мы часта спрачаемся, сварымся... Характары розныя, розныя погляды...

Маці слухала і недаверліва круціла галавою.

— Ты ўсё пра нейкія характары гаворыш. Некалі мы іх не ведалі, і мо лепш было. Абое вы вучоныя, ужэ нек паладзілі б, каб хацелі. Ты ж мо не такі, як твой бацька, умееш і пагаварыць, і ведаеш, як сябе па-гарадскому паводзіць, гэтулькі правучыўшыся. Глядзі, сынок, як добрая дзяўчына, то не цурайся яе, не абыходзь. Ці мо ты хочаш ашукаць яе, насмяяцца? Божа цябе барані ад такога граху. Глядзі!

Маці з пяшчотнай і клапатлівай раптам зрабілася суровай і жорсткай.