Читать «Ксю» онлайн - страница 3

— У мяне яшчэ законныя тры месяцы ў запасе. Нешта прыдумаецца.

Жэня чамусьці азірнуўся і перайшоў на шэпт:

— А ты не хочаш папрацаваць? Са мной? На чыгунцы? Сезонным транспартным рабочым?

— А можна?

— З рукамі адарвуць. Людзей не хапае. Праца лёгкая, у ахвоту, чыстае паветра… Грошы неблагія.

Жэня зноў азірнуўся, нібы іх маглі падслухаць, зашаптаў:

— А то прынесці таго-сяго… Таварнякі багатыя бываюць. У Крывой спыняюцца на перагоне. Ёсць такая паваротка — Крывая. Прабяжышся каля вагонаў, глядзіш — пломба сарваная, нехта ўжо трыбушыў. І экспедытара няма… ну, таго, хто суправаджае груз. У вагоне — скрынкі… Памідоры, вінаград… Віно.

Маці, якая ўжо, відаць, бачыла сына міністрам, загарачылася:

— Ты яго гэтаму не вучы! У яго будучыня!

Жэня прыкрыў далоняю рот:

— Не, я ж так, да слова…

— А машыніст? — спытаў Аляксей.

— Машыніст нічога не бачыць. Цягнік заварочваецца, як змяя, з першага вагона хвост не відаць. Дык як, падумаеш?

— Падумаю…

Калі госць пайшоў, ад выпітага яшчэ больш віхляючы задам, маці пачала расквазаць. Сапраўды, Жэня гэты родам з іхняй вёскі, жыў тут, калі Аляксея яшчэ не было на свеце. Потым пасадзілі яго за нешта — «яны ж не кажуць, за што», не паспеў выйсці — зноў сеў.

— Таму вы і не бачыліся: пакуль ты ў школе, у тэхнікуме, у арміі, ён — па турмах…

Нарэшце Жэня нібыта ўзяўся за розум, ажаніўся, купілі з жонкаю хату, бо ягоная развалілася, ды жывуць памалу. Дзве дзяўчынкі ў іх. А ходзіць так дзіўна, бо на лесапавале дрэвам пераламала абедзве нагі, балты ў косці ўкручаныя, ён нават на працу да блізкай — паўтара кіламетры — станцыі ездзіць на мапедзе.

— А ў таго яго брата, хірурга Бракарэнкі, які цябе на камісіі глядзеў, жонка памерла ад рака, — манатонна, як казку дзецям на сон, расказвала маці, — дык ён з гора павесіўся, дзвюх дачок сіротамі пакінуў, адна вялікая, Света, у яе ўжо ў самой невядома ад каго маленькая Наста, другая — школьніца, Аксана; абедзве гулёны, п’юць, мо нават і кураць, я, праўда, не бачыла, але хіба той завод, той горад добраму навучаць…

Аляксей амаль не слухаў гэтую сагу. Ён абдумваў Жэневу прапанову. Першы экзамен толькі ў жніўні. І праўда, засохнеш тут ад нуды. А так — удзень працаваў бы, вечарамі рыхтаваўся да паступлення… Мо паспрабаваць?

III.

Так Аляксей Дарафей апынуўся на чыгунцы, на пасадзе «сезонны транспартны рабочы».

З яго прыходам у брыгадзе стала шэсць чалавек: тры пастаянныя і тры сезоннікі. Пастаянныя: Жэня Бракарэнка, другі — брыгадзір Рэвут, чалавек нелюдзімы, пануры, родам з Тураўшчыны (гаварыў: палёх, лясох, карчох), і трэцяя — яго жонка кіргізка, маладая, ганарыстая, вульгарная: мацюкі так часта зляталі з яе прыгожых вуснаў і так натуральна яны ў яе гучалі, што не было сумнення, адкуль яны ўзяліся, якога яны паходжання, — дзікаватай разгульнай азіятчынай павявала ад іх, бяскрайнім палынным стэпам, вольніцай, нізкімі кашлатымі конікамі з доўгімі хвастамі, да якіх прывязваліся за валасы адсечаныя чалавечыя галовы, у запечанай крыві і ў пыле…