Читать «Высокі страх» онлайн - страница 11

Міша прыплюснуў адно вока, зморшчыўся, а потым глыбока ўздыхнуў, нібы набраў паболей паветра ў лёгкія:

— А ты смяяцца не будзеш?

— Які ж тут можа быць смех, сынку? – пагладзіў малога па галаве тата.– Я і сам падумаў, што навагодняя ёлка бяжыць насустрач узбоч дарогі. Пакуль не дацяміў…

Пачуўшы такое прызнанне ад таты, хлопчык павесялеў.

— Вечарам, мама, калі мы ехалі каля Рэчыцы, – мовіў Міша, – мне падалося, што я ўбачыў навагоднюю ёлку. Высокая, уся аж ззяе ў агнях. Такая прыгожая!

Гэта потым я зразумеў, што прыняў за ёлку буравую вышку. Яна сапраўды ўся свяцілася, як ёлка на плошчы ў нашым горадзе. Так, тата?

— Твая праўда, – пацвердзіў тата. – І такіх “ёлак” у нашай Беларусі вырастае і ўпрыгожваецца гірляндамі агнёў з кожным годам усё больш і больш, таму што людзі нястомна шукаюць і здабываюць нафту.

Міша слухаў тату і гадаў, што яшчэ цікавае ўбачыць ён, калі паедуць у чарговы рэйс.

КРЫЎДА

Не так даўно, але і не так блізка ад нашых дзён жыў у адной вёсцы хлопчык Васілёк. Хадзіў ў школу, бегаў у лес з кошыкам па грыбы, а калі мама альбо тата прасілі яго дапамагчы на хатняй гаспадарцы, ахвотна пагаджаўся. Мог прынесці бярэмя дроў, каб напаліць ў печы і грубе, скінуць з вышак сена для рагулі, пакарміць трусоў і курэй. Ды ў вёсцы клопату хапае. Хто там жыў, той ведае.

Аднойчы тата сказаў Васільку:

– Добры сад у нас, багата яблынь, а вось груша ўсяго адна – гнілка. А што, калі мы з’ездзім з табой, сынку, у горад і купім там на базары яшчэ некалькі чаранкоў розных гатункаў груш? Падабаецца табе такая прапанова?

– Канешне, тата! – усклікнуў ад радасці хлопчык.

На гарадскім базары тата і Васілёк выбралі ў аднаго добрага дзядулі тры чаранкі, а калі вярнуліся ў вёску, адзін з іх тата падаў хлопчыку і сказаў:

– Бяры, Васілёк, рыдлёўку, пойдзем грушы саджаць. Ты сваё дрэўца сам пасадзіш і будзеш даглядаць яго. Гэта будзе твая груша. Запомні: яна бэра называецца. Плады, калі паспеюць, вельмі сакавітыя, смачныя і па кулаку растуць. Ды ты ж і сам чуў, як дзядуля казаў…

Васілёк, калі пасадзіў дрэўца, адразу ж паліў яго вадою з вядзерца, а потым паглядзеў на тату і маму – без мамы сур’ёзныя справы ніколі не вырашаліся ў іхняй сям’і, таму і яна прысутнічала, вядома ж, тут – і шчыра ўсміхнуўся, сказаў:

– Расці, груша, вялікая!

Груша, як і прасіў хлопчык, вырасла. Вырас і Васілёк. Скончыў школу, паступіў ва ўніверсітэт, стаў настаўнікам – як яго мама з татам. Жыў цяпер ён ужо ў іншай вёсцы, нават у іншай вобласці. У вёску свайго дзяцінства прыязджаў толькі на радуніцу, каб пакласці кветкі на могілках маці і тату. Не забываў ён і пра сваю грушу, кожны раз прыходзіў да яе, гладзіў дрэва, пяшчотна і цёпла, нібы жывое, і казаў ёй добрыя словы.

Сумаваў па свайму дрэву настаўнік. У хаце, дзе некалі прайшло яго маленства і дзяцінства, даўно ўжо ніхто не жыве. За садам прыглядае суседка, там пасвіцца яе карова і ласуецца яблыкамі і грушамі, якія ападаюць на дол.

І вось сёлета збылася даўняя мара дарослага Васілька – пабываць у садзе, калі паспеюць на ягонай грушы плады. Дужа хацелася іх пачаставаць. Суседка, як і дамаўляліся, патэлефанавала: грушы паспелі, прыязджай, Васіль Сцяпанавіч. Ён адразу ж выбраўся ў дарогу. Як толькі падышоў да сваёй грушы, прывітаўся і прыхінуўся да яе шчакой, абняў ствол, ціха прашаптаў: