Читать «Тры старонкі з легенды» онлайн - страница 3

— Хадзі сюды, Ваня,— паклікаў яго Дз'ячкоў.— Пазнаёмцеся. Вам з Надзяй разам ісці...

Ваня быў сярэдняга росту, цёмнавалосы. На выгляд — гадоў чатырнаццаці-пятнаццаці. Надзя акінула яго прыдзірлівым позіркам: росту яны аднолькавага, яна пават, можа, трошкі вышэйшая.

— Дык вось якія справы,— Скуматаў абняў іх за плечы.— Вас у горад прапусцяць лягчэй, чым дарослых. Гэта раз. А па-другое, вы проста павезяце на базар мяцёлкі.

Надзя з Ванем пераглянуліся.

— Так, мётлы. Самыя звычайныя, якіх мы вам сёння навяжам цэлую гару. Толькі тры мяцёлкі будуць... з сакрэтам. Перад тым, як насадзіць іх на палкі, мы палкі абкруцім чырвонай тканінай...

— Здорава! — не ўтрымалася Надзя.

— Ага. I проста,— падтрымаў Ваня.

— Але гэта палавіна справы. Другую вам давядзецца рабіць самім. Будзе нялёгка. Надзя трошкі ведае Віцебск. Так што, Ваня, ты трымайся ў горадзе яе. Але і стрымлівай, дзе трэба... А то я цябе ведаю,— Скуматаў пагразіў Надзі пальцам,— палезеш, куды не просяць. А нам вы жывыя патрэбны. Адным словам, задача ясная?.. Ну тады ідзіце, добра пад'ешце. Мы хлопцам далі загад накарміць вас уволю. Паспіце. Недзе ноччу рушым. Да Гарадка давязём, даведкі дадзім, каб усё ў парадку было...

Ля самага Гарадка партызаны спыніліся. Мікола Буцілёў у перадсвітальным змроку агледзеў яшчэ раз Ваню і Надзю.

— Ну што ж, жабракі з вас проста натуральныя... Нават мне хочацца вам хлебца даць. Але...— ён палез за пазуху,— замест хлеба даю вам паперкі. З сапраўднымі нямецкімі пячаткамі, з подпісамі. Ажно шкада аддаваць... Ну... Бярыце... Дзякуйце...

Ваня яшчэ раз памацаў, ці добра ўзязаны мётлы, і Надзя ўзялася за санкі.

— Ну,— падаў ёй руку Буцілёў,— шчасліва! Чакаем вас заўтра, паслязаўтра. Бульбы наварым, сала насмажым. Так што старайцеся...— I не стрымаўся, каб зноў не пажартаваць: — Страшна будзе, крычыце: «Мама!..»

Мама... Мікола не ведаў, як даўно Надзя нікому не гаварыла гэтае слова. А яна, мабыць, недзе ёсць, жыве, яе маці. Толькі Надзя яе забыла, нават голасу не памятае. Яна ўжо звыклася з думкай, што няма ў яе бацькоў. Былі... Быў бацька, пячнік і кравец, які не мог тыдня ўседзець на адным месцы. Хадзіў па вёсках і ўлетку, і зімой, шыў боты, кажухі, клаў печы. I ўсюды з ім хадзіла яе маці... і сёстры, і браты. Колькі іх было, сясцёр і братоў, Надзя і цяпер толкам не ведае. Памятае толькі, што многа... У нейкай вёсцы яе пакінулі — ці то ў сваякоў, ці то ў знаёмых. Казалі, быў неўрадлівы год, не хапала хлеба... Трапіла потым у Магілёў, у дзіцячы дом...

Святлейшых успамінаў, чым дзетдомаўскія, у Надзі не было. Гэта была сапраўдная казка — светлы будынак, школа, бібліятэка, гульні, акрабатычны гурток. «Рабінзон Круза» — любімая кніжка. Перачытала яе тры разы...

— Можа, давай я павязу санкі? — перабіў яе думкі Ваня.— А то стомішся...

— Не. Я прывычная. Як стамлюся, скажу...

...Неяк каля Магілёва былі вайсковыя манеўры — і да іх у дзіцячы дом у госці прыехаў Варашылаў. Што рабілася! Надзя не магла тады паверыць — жывы Клім Варашылаў, савецкі маршал! Песні пра яго спявалі, вершы вучылі — вось ён тут, разам з імі... Пра сустрэчу гаварылі доўга, хлапчукі адмахваліся ад дзяўчынак: што вы, мы вось станем салдатамі, камандзірамі, і Варашылаў будзе нам даваць загады...