Читать «Тры старонкі з легенды» онлайн - страница 6
Генадзь Бураўкін
— Бярыце...
Адну цукерку Ваня адразу ж паклаў у рот, астатнія схаваў. I тут жа аблаяў сябе ў думках: «Слюнцяй! Расплыўся перад цукеркамі...»
На душы стала прыкра. Хіба яго сюды паслалі, каб ён цукеркі еў?..
Людзі з базару ўжо сталі разыходзіцца. Пацішэла. Знікла тлумнасць. Памалу пачынала шарэць.
З'явілася радасная Надзя з мяшком за плячыма.
— Амаль поўны,— падміргнула яна Ваню.— А ты казаў — не трэба... Ведаеш, як хлопцы абрадуюцца!..
Ваня хацеў прамаўчаць, але не стрымаўся, пахваліўся:
— А я мятлу прадаў,— палез у кішэню і падаў ёй цукеркі.— На. Твае асталіся.
Надзя не паверыла:
— «Падушачкі»?
— Ага.
— Сапраўдныя?
— Салодкія...
Гэта было ўжо цудам...
Яшчэ так нядаўна «падушачкі» лічыліся проста недарагімі цукеркамі. Цяпер жа Надзя глядзела на іх, як на казачны ласунак.
Цукеркі вельмі хутка расталі ў роце, і яна кіўнула Ваню:
— Пайшлі. Я была каля вакзала, паглядзела. Можна. Вывесім. I яшчэ ёсць адно месца. Там трэба абавязкова...
Яны паціху рушылі да вакзала. Цягнулі санкі з нікому не патрэбнымі мётламі, уважліва азіраліся па баках. То тут, то там высіліся закопчаныя руіны. Няўтульна выглядаў Віцебск — нібы дом, які раптам страціў клапатлівага і рупнага гаспадара.
Групкамі па вуліцах праходзілі фашысты, з аўтаматамі на грудзях, з настаўленымі каўнярамі шынялёў. Гучна перагаворваліся, смяяліся.
Надзя звярнула ўлева. Трошкі прайсці — і будзе старая хата. Ніхто ў ёй не жыве, яна ледзьве ліпіць, вось-вось абваліцца: там можна схаваць мяцёлкі, адпачыць.
У хаце было цёмна. Толькі праз шчыліны прабівалася некалькі палосак шэрага вячэрняга святла. Ваня нерашуча пераступіў парог.
— Хадзі, хадзі,— падагнала яго Надзя.— Не бойся. Падлога цэлая. Я тут была.
Пасярод хаты стаяў стол. Каля яго — дзве шырокія лаўкі.
— Халаднавата, а то жыць можна,— падхвальвала прытулак Надзя.— Мы трошкі пасядзім. А потым я табе пакажу і вакзал, і камендатуру, і тое месца...
Яна села на лаўку і горача зашаптала яму:
— Разумееш, у былым рамесным вучылішчы цяпер іхняя казарма, а ў двары — лагер ваеннапалонных. Нашы там. Трэба сцяг... Разумееш, раніцай глядзяць, а тут — чырвоны сцяг!..
Ваня маўчаў.
— Ты не думай, што так ужо цяжка. Там можна... Але Ваня ўсё яшчэ маўчаў, нешта думаў. I тады Надзя пакрыўдзілася: такі план, такая радасць будзе для нашых ваеннапалонных, а ён з сябе начальніка строіць, асцярожнічае... I выпаліла:
— Я адна зраблю! Не пабаюся. На гэта Ваня рашуча сказаў:
— Нічога адна рабіць не будзеш. Нас паслалі дваіх. Дваіх і будзем выконваць заданне. Я старэйшы...
— Падумаеш,— хмыкнула Надзя,— ён старэйшы...
— I над казармай вывесім сцяг...
— Ну вось,— узрадавалася Надзя.
— Толькі спачатку над вакзалам і камендатурай...
Ладна,— згадзілася яна. Галоўнае, што Ваня прыняў яе план. I з хлопцам, вядома, лягчэй. Усё ж удваіх...
Цёмна і ціха. Проста не верыцца, што ў горадзе можа быць такая цемра і такая цішыня. Падміргваюць рэдкія зоркі, ды яны так высока і такія дробныя, што ад гэтага цемра здаецца яшчэ больш густой.
Але самае дзіўнае — цішыня. Такая, што чуваць, як рыпяць дзверы недзе ў канцы квартала, як пакашлівае вартавы. Самае небяспечнае — гэтая вось цішыня. Ступіш не так — і загрыміць якая-небудзь бляшанка, пакоціцца ўніз раструшчаная цагліна...