Читать «Станаўленне польскамоўнай паэзіі ў полілінгвістычнай літаратуры Беларусі эпохі Рэнесансу» онлайн - страница 156

Ацэньваючы мастацкую вартасць твораў польскамоўнай паэзіі Беларусі эпохі Рэнесансу, даводзіцца канстатаваць, што большасць з іх не выйшла за межы сваёй эпохі, не сталася набыткам “вялікага часу”, адметным, словам у тым вечным, няскончаным дыялогу, якім з’яўляецца, паводле трапнага вызначэння М. Бахціна (Бахтин 1975: 526 - 528), сусветная класічная літаратура. Прысвечаныя грамадска-палітычным, рэлігійным і культурным падзеям у Вялікім Княстве Літоўскім XVI - пачатку XVII ст., альбо падставовым сітуацыям у сямейным жыцці беларуска-літоўскіх магнатаў і шляхты, гэтыя творы ўяўляюць бясспрэчную цікавасць як мастацкі дакумент эпохі, як каштоўная крыніца звестак пра жыццё нашых продкаў у эпоху Рэнесансу, але аднамернасць іхняга зместу, адсутнасць паліфаніі патэнцыяльных сэнсаў робяць іх непрыдатнымі для чытацкай і даследчыцкай інтэрпрэтацыі ва ўніверсальных, “надгістарычных” катэгорыях, для актуалізацыі ў сучаснай беларускай культуры. Разам з тым, трэба адзначыць наяўнасць у польскамоўнай паэзіі Беларусі XVI - пачатку XVII ст., цэлага шэрагу выдатных твораў, такіх як ананімная паэмы “Пратэй, або Пярэварацень”, “Апісанне смерці і пахавання княгіні Альжбеты Радзівіл” Ц. Базыліка, “Пра слаўную вайну і шчаслівую бітву Ягайлы з прускімі крыжакамі...” і “Пра бітву з татарамі пад Клецкам...” М. Стрыйкоўскага, “Лямант няшчаснага Рыгора Осціка” С. Лаўрэнція, “Дзесяцігадовая аповесць ваенных спраў князя Крыштафа Радзівіла” А. Рымшы, “Чалавечы век” С. Кулакоўскага, “Патрыёт Айчыны да сенату і дзяржавы літоўскай” і “Пасольства да вялікага князя маскоўскага” Г. Пельгрымоўскага, “Румяны” Радагляда Гладкатварскага, “Inventores rerum...” Я. Пратасовіча і інш. Гэтыя творы належаць да найлепшых здабыткаў беларускай літаратуры і істотна змяняюць нашае ўяўленне пра яе развіццё ў далёкіх стагоддзях.