Читать «Смерць — мужчына» онлайн - страница 48

* * *

Бываюць жа людзi, якiм сумна, а значыць, i спакойна жывецца, i яны нават пакутуюць праз гэта, робяць неверагодныя намаганнi, каб нешта здарылася, адбылося, змянiлася. Яны выпраўляюцца ў далёкiя вандроўкi, караскаюцца па гарах, падаюць, хварэюць, а iм усё роўна сумна. А ў мяне наадварот — заўсёды нешта здараецца. I палову сваёй энергii даводзiцца выдаткоўваць на тое, каб выблытацца з непрыемных акалiчнасцяў цi зноўку не патрапiць у сумнiцельныя сiтуацыi.

"Цiкава ты жывеш", — казаў iнстытуцкi выкладчык, калi мы паехалi на практыку ў правiнцыйны гарадок i ў гатэлi ўсiх нашых хлопцаў разам з выкладчыкам абрабавалi. Усiх, акрамя мяне. I ўсе падумалi, што я злодзей. Цiкава.

"Цiкава табе жывецца, — запэўнiвала жанчына. — А я дык толькi i магу, што здраджваць мужу разам з табою". Цiкава, праўда.

"Цiкава табе жывецца, — сказаў адзiн мой новы знаёмы i дадаў: — Напэўна, цябе мала бiлi". А вось гэта няпраўда, нават калi i цiкава. Бiлi мяне якраз-такi многа, i тады, калi было за што, i проста так — твар не спадабаўся, глянуў не так.

"Што ты на мяне спадылба ваўком глядзiш?" — аднаго разу спытаў той самы абрабаваны выкладчык. А ў мяне такi погляд. Знянацку гляну ў люстра — самому нiякавата робiцца.

Ды, мусiць, трэба ўсё ж расказаць, як мяне пабiлi на Кальварыi.

А бiлi мяне, бо не люблю людзей, якiя свае малыя i вялiкiя патрэбы спраўляюць у касцёле, хай сабе i былым.

Прыйшоў я на могiлкi з намерам намаляваць акварэллю матыў. На сённяшнi розум ён занадта сентыментальны i прымiтыўны — колкiя, ледзь не чорныя сосны на нябесным тле, а пад iмi блакiтныя крыжы, што адзiн аднаго перакрываюць. Прыладзiўся, акварэль з цюбiкаў на палiтру выцiснуў, чую: нехта па касцёле тупае i свiшча. "Ф'ю-ф'ю-ф'ю". Я цiхенька да дзвярэй, бачу ў шчылiну — стаiць гад i ў алтары на сцяну мочыцца ды яшчэ свiшча. З выгляду такi, як i я, клас восьмы-дзевяты. Узяў я з зямлi камень (зараз свiсну) i ў акно. Гадоў трыццаць там ужо шыб не было. Змоўк, стаiўся свiстун. А я каля дзвярэй пiльную — выйдзе, нiдзе не дзенецца.

I выйшаў, толькi не адзiн, а ўтрох выскачылi, галовы паўгiналi i ходу. Прабеглi колькi i спынiлiся, дайшло да iх, што гэта я камень кiнуў. Тут трэба было мне ўцякаць, але чамусьцi пашкадаваў я выцiснутую на палiтру акварэль. Падумаў — абыдзецца. Не абышлося.