Читать «Поўны збор твораў у чатырнаццаці тамах. Том 9» онлайн - страница 411

Стар. 343. К нему бросается Зина. — Закрэслена алоўкам.

Стар. 343. Ее плечи сотрясают рыдания.

— Боже, что же это делается! Ведь Победа же, капитуляция, что же это такое…

— Ничего, — говорит Ананьев. — Ничего. Как-нибудь. Подождите. — Закрэслена, уверсе напісана: «Ее руки опущены.

— Товарищ майор, у меня два патрона.

— Побереги, Зина! Патроны побереги.

— У меня два. Больше нет.

— Ладно, [— говорит Ананьев. — ] Ладно. [Как-нибудь], может». Стар. 343. Давай, давай, Васюков! — Закрэслена.

Стар. 344. От Петра Петровича. — Папраўлена: «От Петра Первого»

Стар. 344. …и Зина, метнувшись из-за стены, подхватывает автомат. Она укрывается за косяком у двери… — Закрэслена алоўкам.

Стар. 345. — Зина, не выходи! […]

— Ничего, ничего! — говорит Ананьев, вскакивая. — Ты держись!

Главное, ты держись! — Гэты фрагмент перакрэслены алоўкам, хоць і зроблена праўка чарніламі: зварот «Петя!» зменены на «Товарищ майор».

Стар. 345. Зина из-за косяка бьет по ним сзади, двое падают, автомат из рук убитого отлетает к стене, и Ананьев бросается за ним. […] Почти со сладострастием на лице он разряжает его в девушку, которая покорно опускается на широкую грудь майора. — Гэты фрагмент таксама перакрэслены алоўкам, хаця зварот «Петя!» перапраўлены чарніламі на «Ой».

Трэба таксама адзначыць, што наўрад ці В. Быкаў думаў скарачаць літаральна ўсе месцы, закрэсленыя алоўкам (выкрасленае чарнілам у каментарах не агаворваецца), — магчыма, такім чынам ён пазначаў тыя эпізоды, дзе размова ішла пра старшыну медслужбы Зінаіду Багданаву, бо ў сувязі са змяненнем яе ролі ў сюжэце (у пазнейшай рэдакцыі яна толькі па дарозе пазнаёмілася з маёрам Ананьевым) сталі патрэбныя і пэўныя карэктывы ў сцэнарыі. На карысць таго, што аўтар меркаваў пакінуць некаторыя месцы, дзе размова ішла пра Зіну — сяброўку Ананьева, сведчаць праўкі, зробленыя чарнілам якраз у адзначаных алоўкам эпізодах.

Магчыма, В. Быкаў збіраўся ўнесці ў сцэнарый 3-й серыі і іншыя праўкі: у машынапісу ёсць рукапісныя сімвалы яшчэ пяці ўставак разам з лічбамі: 29, 36, 37, 42 — звычайна так пісьменнік пазначаў устаўкі ў тэкст. Але самі ўстаўкі адсутнічаюць — захаваліся толькі два рукапісныя аркушы з эпізодамі, якія маюць непасрэднае дачыненне да сюжэта 3-й серыі, але пазнака, што яны павінны быць уманціраваны ў сцэнарый, адсутнічае (за выключэннем адной устаўкі). Так, на першым аркушы В. Быкавым значна пашырана адна сцэна ў нямецкай сядзібе:

«Молчаливый часовой вводит в зал Терещенко и немца.

— Ну что, лейтенант, — говорит Ананьев, — до Победы дожил? Терещенко вздыхает.

— Лучше бы мне не дожить.

— Что, совесть замучила? И много людей погубил?

— Немцы разгромили роту, — говорит капитан. — По его вот вине.

— Точно, л[ейтена]нт? — спрашивает Ананьев.

— Так точно, — подтверждает Терещенко.

— Ай-яй! Как же это? А еще небось подчиненных воспитывал? За стойкость и мужество агитировал. А сам?

— Агитировать легче всего…

— Наверно. И немец — гляди, какой кувырок сделал? А небось тоже за Гитлера лямку тянул. Эй ты, — обращается Ананьев к немцу. — Где воевал? На каких участках?