Читать «Йĕрсем çухалмаççĕ» онлайн - страница 8

— Кун ҫинчен малтанхи допросрах каланӑ. Уҫӑр та вулӑр. Урӑх нимӗн те хушма пултараймастӑп.

— Ӑмӑрту ирттернӗ чух та, каҫхине те пушмакпа пулнӑ эсир. Халь ӑҫта ҫав пушмак?

— Пӗлмӗстӗп.

— Тен, килте улӑштарса тӑхӑннӑ?

— Вӑл каҫ килте пулман эпӗ.

— Ӑҫта ҫӗр каҫнӑ?.. Кам патӗнче?

— Каламастӑп. Вӑрттӑнлӑх ку.

— Вожатӑя периччен малтан столовӑйра утса ҫӗренӗ, хутаҫа апат-ҫимӗҫ тултарнӑ, Выҫӑ пулнӑ-им эсир ҫав кун?

— Нимӗнле апат-ҫимӗҫ те тытман эпӗ.

— Ҫарӗҫ пӗлӗмӗнчи сейфа йӑлтах хирсе-шӑйӑрса пӗтернӗ. Мӗн тума кирлӗ пулчӗ ҫав япала?

— Нимӗнле сейф та курман эпӗ. Нимӗнле сейфа та тӗкӗнмен.

— Акӑ малтанхи допрос протоколӗ. Ун чух ҫапла каланӑ эсир: «Вожатӑй ларнӑ пӗлӗме тӗрех кӗмерем эпӗ — ҫарӗҫ пӗлӗмӗнче пытанса тӑтӑм, сейфа хирсе лапчӑтрӑм…» Хӑвӑр алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.

— Унашкал каламан эпӗ.

— Ҫак ирсӗр ӗҫе пӗччен турӑр-и? Е… кампа та пулин каварлашса?

— Пӗччен!.. Тӑр-пӗччен!.. — тарӑхса пӗрнисене шӑтӑртаттарчӗ Вадим. ― Ытла айван ҫын вырӑннӗ хуратӑр мана. Эсир те, леш следователӗ те… Йӑлтах ман каласа памалла. Эсир, ав, ҫыратӑр та ҫыратӑр. Тек пӗр сӑмах та каламастӑп. Шырӑр, тӗпчӗр, эп айӑплине ӗнентерӗр.

Ыйтса тӗпчеме, паллах, ҫӑмӑл мар. Унӑн вӑрттӑнлӑхӗ те нумай. Вӑл — следстви органӗсенче шутсӑр анлӑ сарӑлнӑ ӗҫ. Ыйтса пӗлсе ҫын айӑплипе айӑплӑ маррине ӗнентереҫҫӗ. Ҫынна тӗпченӗ чух ӑсталӑх та, пӗлӗлӗх те ытлашшинех кирлӗ. Тӗплӗн хатӗрленмелле тата. Ӑнӑҫлӑ тытӑнтӑм-и-ха эп ку ӗҫе? Ҫук ҫав, Ухватовпа калаҫма ним чухлӗ те хатӗрленмерӗм. Следстви материалӗсемпе паллашрӑм та ӑна хам пата чӗнтертӗм. Кӑтартӑвӗ те, акӑ, куҫ умӗнче — унран пӗр ҫӗнӗ сӑмах та илтеймерӗм, вӑхӑта пустуй ҫеҫ ирттеретӗп, хут варалатӑп. ӗлӗм те капла аппалансан, ирсӗр ӗҫ тӑвакансене пӗрне те тӑрӑ шыв ҫине кӑлараймӑп. Вӑр-вартарах та тимлӗрех, ӑслӑрах та тавҫӑруллӑрах пулмалла. Айӑпланаканӑн чунне уҫмалла. Вӑл сана шантӑр, ӗнентӗр.

Ҫырма чарӑнса, допрос протоколне аяккалла сирсе хутӑм. Алӑри ручкӑна та сӗтел ҫине пӑрахрӑм.

Ухватов тӗрленсе ларчӗ те мана шӑтарасла пӑхрӗ. Сассӑма хӑпартасса, сӗтеле ҫапса кӑшкӑрасса кӗтрӗ-тӗр.

— Эсир спорта пит юрататӑр иккен, ― калаҫӑва малалла тӑсрӑм эпӗ. ― Районта кӑна мар, республикӑра та кӗрешессипе мала тухнӑ. Йӗтре ывӑтассипе те…

— Эпӗ кӑна-и? Виҫҫӗмӗш ҫул совхоз спортсменӗсем ӑмӑртусене хутшӑнаҫҫӗ, дипломсем илсе таврӑнаҫҫӗ, ― терӗ Вадим чӗрӗленсе.

— Совхозри спорт клубне те Ухватов тӑрӑшнипе уҫнӑ терӗҫ. Тӗрӗс-и ку?

— Пулнӑ. Ун пекки те пулнӑ.

— Профсоюз комитечӗ хаклать сире, айӑпа ҫӑмӑллатма ыйтать. Судра хӗтӗлеме ҫын та уйӑрнӑ.

— Пӗртен-пӗр савӑнӑҫӑм та спорт кӑна ман. Ывӑлӑма та спорта явӑҫтараттӑм…

— Ывӑл пурри савӑнӑҫ мар-и тата?

— Ывӑл… Юрататӑп ӑна.

— Ывӑлӑрпа курнӑҫтармалла мар-и сире? Арӑмӑр та…

— Ҫук, ҫук! Кирлӗ мар. Арӑма эпӗ…

— Улталарӑн-и?

— Кураймастӑп эп ӑна.

— Ма апла тата? Юратса пӗрлешнӗ-ҫке-ха пирвай.

— Юратса?.. — ман сӑмаха пӗлсех калаҫрӗ Ухватов. ― Ҫапла, ҫемьеллӗ эпӗ. Ача та пур. Кашни каҫах пӗрле. Ытти арӑмсем пекех ыталать вӑл мана, ачашланать. Ҫепӗҫ сӑмахсем те калать. Эп вара пурпӗрех хӑнк та тумастӑп. Мӗншӗн тесен пирӗн хушӑмӑрта — пӑр. Ҫав пӑр пӗтӗм ҫанҫурӑма шӑнтса тӑрать.