Читать «Сябра пазнаецца ў бядзе (на белорусском языке)» онлайн - страница 3

- Трыццаць пяць.

- А што вы рабiлi?

- Папраўдзе, нiчога.

Я рассмяяўся.

- Баюся, што пакуль нiчым вам дапамагчы не змагу, - адказаў я. Прыходзьце яшчэ праз трыццаць пяць гадоў, тады пабачым.

Ён не зварухнуўся. Збялеў. Памарудзiўшы крыху, урэшце шчыра сказаў, што апошнiм часам яму не шанцуе ў карты. Надакучыла гуляць толькi ў брыдж, перайшоў на покер i прайграўся ўшчэнт. Не засталося нi капейкi. Залажыў усё, што меў. За атэль плацiць няма чым, у доўг ужо не вераць. Хто цяпер дапаможа? Калi не знойдзе анiякай работы, застаецца самагубства.

Хвiлiну-дзве я вывучаў яго. I зразумеў, што хлопцу канцы. Вiдаць, пiў ён апошнiм часам больш звычайнага, i цяпер яму можна было даць усе пяцьдзесят. Наўрад цi жанчыны захаплялiся б iм, калi б убачылi яго ў гэтую хвiлiну.

- Але ўсё ж такi, цi ўмееце вы што-небудзь яшчэ рабiць, акрамя як гуляць у карты? - спытаўся я.

- Я ўмею плаваць, - быў адказ.

- Плаваць!

Я ледзьве паверыў сваiм вушам: ах, якое глупства.

- Я плаваў за ўнiверсiтэт.

Я пачаў здагадвацца, куды ён хiлiць. Я сустракаў шмат людзей, якiя ў студэнцкiя гады былi кумiрамi сярод сваiх аднакашнiкаў, але гэта не выклiкала ў мяне павагi.

- Я сам быў някепскi плывец у маладыя гады, - сказаў я.

Але нечакана мяне працяла думка.

Перапынiўшы свой расказ, Бертан пытаецца ў мяне:

- Вы добра ведаеце Кобе?

- Не, - адказаў я, - быў там некалi праездам, але толькi пераначаваў.

- Тады вы не ведаеце Шыойя-клуб. Калi я быў малады, я праплываў адтуль вакол маяка да вусця ручая Тарумi. Гэта больш за тры мiлi, праплыць якiя было нялёгка, улiчваючы моцную плынь за маяком. Ну, я расказаў майму цёзку пра гэта i паабяцаў, што, калi ён праплыве там, я дам яму работу.

Бачу, ён разгубiўся.

- Вы ж кажаце, што вы добры плывец, - сказаў я.

- Але я цяпер крыху не ў форме, - адказаў ён.

Я нiчога не сказаў i пацiснуў плячыма. Ён глядзеў на мяне з хвiлiну, потым кiўнуў.

- Згодзен, - сказаў ён. - Калi мне плыць?

Я зiрнуў на гадзiннiк. Быў пачатак адзiнаццатай.

- Гэта зойме ў вас не больш гадзiны з чвэрткай. Я буду ля ручая а палове першай i сустрэну вас. Потым завязу вас у клуб, каб вы пераапранулiся, i разам паснедаем.

- Дамовiлiся, - сказаў ён.

Мы пацiснулi адзiн аднаму руку. Я пажадаў яму поспеху, i ён пайшоў. Гэтай ранiцай у мяне было шмат работы, i я ледзь паспеў да вусця Тарумi а палове першай. Але я дарэмна спяшаўся: яго там не было.

- Збаяўся, вiдаць? - спытаўся я.

- Не, не збаяўся. Ён паплыў. Але, вядома, загубiўшы сваё здароўе праз п'янства i жанчын, ён не змог адолець плынь за маяком. Толькi на трэцi дзень знайшлi цела.

Хвiлiну цi дзве я маўчаў, крыху ашаломлены. Потым я задаў Бертану толькi адно пытанне:

- Калi вы прапанавалi яму плыць, вы ведалi, што ён патоне?

Бертан цiхенька хiхiкнуў i паглядзеў на мяне лагоднымi i наiўнымi блакiтнымi вачыма. Пацёр далонню падбародак i сказаў:

- Справа ў тым, што ў мяне ў канторы ўсё роўна не было свабоднага месца.