Читать «Меч Рагвалода» онлайн - страница 19

Даніла (падняўшыся з лавы). А я ўсё сказаў яшчэ там, на Падоле, і каля двара Брачыслава! (Узнёсла.) За волю! За свабоду! Слава князю Усяславу!

Воі (усе разам). Слава! Слава! Слава!

Даніла. Жыве зямля Полацкая!

Воі (усе разам). Жыве! Жыве! Жыве!

Усяслаў. Верным воям — слава!

Воі і музыкі (усе разам). Слава! Слава! Слава!

Урачыста звоняць званы. Музыкі і танцоры ідуць карагодам вакол Лады, спяваюць:

Па садзе, садзе зялёным, Хадзіла-гуляла маладая княгіня Марфа Усяслаўна. Яна з каменя скочыла на лютага змея; Абвіваецца люты змей Вакол чобата з зелен саф’яну, Вакол панчошкі шаўковай…

Уся ўвага да Лады — яна танцуе. Задаволены, узбуджаны і расчулены Усяслаў па чарзе абдымае Данілу, вояў, Глеба. З’яўляецца ўзрушаны Рагвалод-Барыс.

Усяслаў (з папрокам). Мог бы і не пазніцца! Як-ніяк, а залаты пасад абмываем. Хоць і невялікае дзіва, але ж не так часта бывае.

Рагвалод-Барыс. Мы яго злавілі!..

Усяслаў. Каго злавілі?

Рагвалод-Барыс. Зараз пабачыш!.. Стаіць, гад, на каленях перад абразамі і моліцца, бы ў Кіеве нічога і не здарылася!

Усяслаў (вельмі зацікаўлена). Дзе ён?!

Рагвалод-Барыс. Тут, у сенях. Вяшчун пільнуе. (Выбягае ў сені і вяртаецца з Вешчуном. Той трымае канцы вяроўкі, якой звязаны рукі манаха, яго твар схаваны пад капюшонам. Вяшчун у вопратцы воя, пры шчыце і мячы.)

Вяшчун. Пакажыся вялікаму князю кіеўскаму, здраднік паршывы! (Здзірае капюшон з галавы манаха. Перад прысутнымі — ігумен Феадосій.)

Усяслаў (пасля доўгай паўзы). Ну дык што належыць ігумену Феадосію за фарысейства з крыжам на Ршы?.. Поруб?.. Укрыжаванне?..

Рагвалод-Барыс. Адсячэнне галавы ў іх на першым месцы.

Усяслаў. Дык што вы мне яго прывялі?! Калі адсячэнне, дык адсякайце!.. Ці мо ён хоча, каб я сам гэта зрабіў? Дык жа вялікі гонар будзе…

Феадосій. Калі Богу пажадана адсячэнне, я гатовы да адсячэння. Мне губляць няма чаго.

Усяслаў. Адсячэннем ды ўкрыжаваннем няхай у Царградзе і Рыме займаюцца. Мы яго па-нашаму караць будзем: атруту ў віно або з моста ў раку ці да конскага хваста прывяжам, як яны некалі нашага Перуна…

Даніла. Не спяшайся, князь.

Музыкі і танцоры з гікам ідуць у скокі вакол Феадосія. Сярод іншых асабліва стараецца Лада.

Феадосій. Гарэць будзеш, сарамніца, у агні пякельным!..

Даніла (надзвычай нервова). Вон!!! Усе вон!!!

Музыкі, танцоры паспешліва выбягаюць.

(Зусім спакойна.) Не спяшайся, князь. Я расказаць не паспеў. Ігумен Феадосій не толькі мяне і паплечнікаў маіх (ківае на вояў) хаваў у сваім манастыры. Ён яшчэ і Яраславічаў утрымаў, каб яны не забівалі цябе і княжычаў.

Глеб. Слава табе, Божа наш! (Апускаецца на калені і хрысціцца многа разоў, шэпча малітву.)

Усяслаў. Гэта ўжо цікава! (Да Феадосія.) Кары Гасподняй перапалохаўся ці іншы які інтарэс маеш да чарадзея, змея, ваўкалака і пярэваратня?..

Феадосій. Іншы і не малы, прытым даўно і ўсур’ёз…

Усяслаў. Ну, давай выкладвай! Толькі ведай, што здраднікаў я не цярплю, каму б яны ні здрадзілі і да каго б ні перабеглі.

Феадосій (ківае на Вешчуна). Не пры ім жа… З вока на вока гаварыць будзем.