Читать «Дзярлiвая птушка (Гараватка - 1) (на белорусском языке)» онлайн - страница 35

Можа, i расла-б так дый пасьля й яна ахвярай каторага "сабакi" сталася-б, калi-б на паратунак той дзядзька, матчын брат, не прыйшоў. Сьвет дарогi ён ад Лiтоўцаў жыў. Невялiкi зь яго быў багацей, але канцы з канцамi неяк зьвязваў. Меў добрую працавiтую жонку й двое дзетак: старэйшага за Дуню хлопчыка й дзяўчынку - ёй аднагодку.

- Схадзiла-б ты, дачушка, да Андрэя, - сказала аднойчы Дунiна мацi дачцэ, калi ёй адзiнаццаць стукнула. - Нi раз-жа прасiлi i ён, i Тацьцяна, каб ты прышла ды лета пабыла ў iх. Iзь iхнай Верачкай забаўляцца будзеш, весялей так удзьвюх.

Два разы ня трэба спанукаць было. Назаўтра ранiцою - вясной гэта было выйшла Дуня ў дарогу й перад полуднем ужо ў сваякоў была. Прынялi з радасьцю. Прабыла ў iх цэлае лета. Дзядзька Андрэй i цётка Тацьцяна былi людзьмi практычнымi й кемлiвымi, навуцы цану ведалi. Цi раз iз Дуняй аб сям'i Макатуновых гаварылi. Iз балючым сэрцам глядзелi на галечу й рады былi-б чым дапамагчы.

Дзядзьку Андрэю й цётцы Тацьцяне хапiла з гэтай затуканай дзяўчынай колькi слоў замянiць, за язык яе пацягнуць, каб пераканацца, што розумам i жыцьцёвай сьпеласьцю даўно перагнала яна свой век. Таму хоць шмат чаго высьветлiлi ёй проста як дзiцяцi, адылi раiлi ёй як узрослай. Загадвалi не пакiдаць навукi, ды трымацца, каб сьлядамi сёстраў, як падрасьце, не пайшла. Дуня ўважна слухала тыя гутаркi й пасвойму iх запамiнала.

Там-жа ўлетку навучылася зьбiраць зельле, а пад восень грыбы й ягады. Цётка Тацьцяна гэтым карысным рамяством ужо колькi гадоў з посьпехам займалася. Шмат чаму навучылi дзяўчынку сваякi. Верачка-ж была добрай сяброўкай. Iзь ёй Дуня абабегала шмат суседнiх лясоў i палёў, памагаючы цётцы ў зьбiраньнi зёлак i ягадаў.

Не агледзелася Макатунiшка, як у гэтай любай сямейцы лета маланкай праляцела. Той сьветлы час пасьля шмат разоў у жыцьцi яна прыгадвала. Калi-б папрасiлi тады, магчыма, засталася-б у iх жыць назаўсёды. Ды трэба было пад дом, там чакала школа.

Зусiм накш глядзела яна цяпер на сваiх сёстраў, iхных дзетак, добрую й любячую яе, але хваравiтую й горам прыгнечаную матку. Iнакш i да школьных сяброў паставiлася: пасьмялела, ды кожнай абы якой жабе не дазваляла сабе на галаву пракудзiць. Новымi вачыма прыглядаючыся цяпер жыцьцю дома, бачачы, у якiм нядоглядзе й бядзе расьлi малыя дзеткi, чуючы ў сямейных сварках шматлiкiя таямнiцы саграшыўшых сёстраў, Дуня раньняй парой прайшла асноўную жыцьцёвую школу.

Парады раднi прыйшлi да спадобы й Дунiнай мацi. Зь цiкавасьцю слухала й перапытвала яна дачку. Калi-ж дзяўчына, не заiкнуўшыся, сказала, што вучыцца ёй раiлi, мацi рукамi замахала й слухаць больш не хацела. Мала таго: накрычала на дзяўчыну, ды загадала, каб ня дурыла ёй з навукай галавы.