Читать «Дзярлiвая птушка (Гараватка - 1) (на белорусском языке)» онлайн - страница 20

Хто мог тады мяркаваць, што ў недурной Косьцiкавай галаве ўжо ў той час былi парасткi, якiя мелi некалi прынесьцi плён, што аднавяскоўцам бакамi вылезе.

Надакучыла Паўлюкову гiцлю з "жабянятамi" яблыкi й грушы латашыць, агароднiну чужую лiчыць. Пастанавiў на сабачае перакiнуцца дзела. Меў аднагадовага сабаку-ваўчара, ад якога ледзь ня лопаў на прывязi ланцуг. Пару месяцаў, калi ня болей, сабаку школiў, розным штукам муштраваў. Так яго выпрактыкаваў, што той наперад гаспадаровы думкi згадваў. Гэткую добрую Косьцiкаву навучальную ўстанову пасьпяхова скончыўшы, iльга было цяпер у людзi цi ў iншыя сабакi паказацца. Адно стаяла на дарозе: ня меў вучань iмя адпаведнага.

Чуў раз Косьцiк як настаўнiца, у каторай гадзiньнiк быў украўшы, мужа свайго Ромка клiкала. Ахватней даў-бы настаўнiчына ймя, але яно адно для сучкi пасавала.

- Ро-о-мак! На цю-на! - гукнуў хлапец, а сабака пачаў стрыгчы вушамi. Гэткiм чынам адбылося хрышчэньне.

Прыйдзе Косьцiк цяперака пад самае вакно настаўнiчынай кватэры, ды ўладзiць так, каб мужа ейнага паблiзу не было. Сьвiсьне ёмка на свайго кемлiвага гадунца, ды гукне: Ро-о-мэк, офяра едэн, хоць ту! На цю-на!

Паўторыць так раз цi два. Адкуль нi вазьмiся настаўнiца, тыц! - праз вакно выгляне, а калi сьцямiць, у чым справа, то ажно ёй кроў у галаву хлыне.

- Ро-о-мэк! Ты, пся крэв, хаме едэн! - паправiць падрастаючы басяк ды аж яму на сэрцы палякчэе.

Ад таго часу для лiтоўскiх людзей, а перадусiм сабакаў, новае ўтрапеньне пачалося. Чуеш - нехта сьвi-i-iсь! Гэта Косьцiк iз Ромкам iдуць. Памаленьку, ледзь ногi валочаць, забаўляючыся, нiкуды-ж iм ня рупiць. От iдуць, абы на мейсцы не стаяць, навокал разглядаюцца. Спынiлiся ля гарбатай Захаруковай хаты, што напрыканцы вёскi ля дарогi ад балота. У Захарука вялiкi сабака ў дварэ. Косьцiк да справы падыходзiць мэтадычна, майстэрства ведаючы, сабакаў зводзiць умела. Калi ўжо добра зрэжуцца, ды да крывi кусацца пачнуць, хаваецца тады хлапец дзесь за паркан цi вугал, каб усё бачыць да на людзкiм воку не тарчэць.

Старая Захаручыха з памялом цi качаргой надвор выскоквае, лямантуе: "А каб цябе пранцы, а каб ты занаглiўся! Вон адсюль, паршывец!" Сабакi кусаюцца, Захаручыха лае й намагаецца разбаранiць, Косьцiк нейдзе праз шчылiну пазiрае й заходзiцца з рогату. Ужо наапошку, калi вiдокам налюбуецца, вылазiць з укрыцьця й таропка падбягае, робячы выгляд, што быццам ён тут нейдзе збоку справай заняты быў, а цяпер вось бедных цюцькаў памiрыць сьпяшыцца. Ну й актор-жа! спачатку не маглi людзi здагадацца. Ды нядоўга заняло iм, пакуль Косьцiкавы хiтрыкi раскусiлi. Часамi-ж, бывала, Косьцiк такi гурт сабакаў зьвядзе, такую грызьню пачнуць, так пакусаюцца, што тыднямi раны гояць.

Спачатна на такiя Косьцiкавы авантуры праз пальцы лiтоўскiя жыхары глядзелi, ды неўзабаве спасьцераглi, што ад Косьцiка й Ромкi нiякаму сабаку нi сучцы ў вёсцы мейсца ня будзе.