Читать «Вайсковае евангелле (Горкае дабравесце радавога Міхася Лабуты)» онлайн - страница 15

Язэп Палубятка

4.4/ Міхась таксама плакаў.

4.5/ Мамедаў павёў яго дамоў. Адна сцяна будынка была ўшчэнт разбураная, другая ледзь трымалася.

4.6/ Як казаў мусульманін, армяне згвалтавалі яго сямідзесяцігадовую бабулю, зарэзалі дзевяцігадовага брата. Астатнія сваякі пайшлі прочкі, і невядома, дзе яны цяпер.

4.7/ Мамедаў адкаркаваў бурдзюк. Яны пілі даўкае кіслае віно, елі гнілыя памідоры, мачаючы ў соль. Надзіва, на свеце не было нічога смачней за тыя гнілыя памідоры.

4.8/ “Жыццё такая дробязь, — казаў, да апошняе валасінкі сівы, Мамедаў — Сёння жывеш — заўтра памрэш. Заб'юць цябе ні за што. Косткі і тыя струхлеюць. А што застанецца? Памяць. А я пакуль не паспеў нічога зрабіць, вартага памяці”.

4.9/ Казаў надалей Мамедаў: “Я — мусульманін, ты — хрысціянін. Я жыць хачу, ты жыць хачу. Навошта забівай чалавек чалавека? Ты мой сябра, я твой сябра. Ты прыходзь да мяне пі віно, еш шашлык, гуляй. Я прыязджай да цябе ў госці, пі, гуляй у цябе. Мы сябра. Мы — людзі. Хіба нас так многа на зямлі?”

4.10/ Зноў цалаваліся хрысціянін Лабута і мусульманін Мамедаў. Радней іх у той час не было нікога на свеце.

4.11/ Разыходзіліся, абяцалі помніць адзін аднаго.

4.12/ Лабута выйшаў за аул, як з гор прагучаў стрэл. Ён паспешна вярнуўся назад.

4.13/ Мамедаў ляжаў нерухома на парозе сваёй разбуранай саклі. Шэрыя вочы літасціва свідравалі неба.

ПОМСТА

5.1/ Камандзір узвода выклікаў радавога Лабуту ды яфрэйтара Чыкіна ды загадаў праверыць, хто кешкаецца ў спаленым будынку ля ракі.

5.2/ Кароткімі перабежкамі наблізіліся яны да знявечанага жытла.

5.3/ Дзесьці ў гарах прагучаў стрэл. Куля непадалёку ад іх ударыла ў камень і дробным аскепкам рассекла яфрэйтару скроню.

5.4/ Чыкін выцер кроў, вылаяўся, зняў аўтамат і, сагнуўшыся, пабег да дома.

5.5/ Ён прагнуў пометы.

5.6/ Казаў Лабута Чыкіну: “Не страляй! Стрэл быў не адтуль. Там учора я бачыў маладую цяжарную кабету. Павінны быць дзеці”.

5.7/ Не слухаў яго яфрэйтар, казаў, што там азеры клятыя схаваліся, і шпурнуў у выбітае акно гранату.

5.8/ Увайшлі ў разбураны будынак. На сценах кроў, на падлозе кроў, на столі кроў. I толькі пазнаць, што старая жанчына, маладая кабета ды два знявечаныя ўшчэнт дзіцячыя целы. А наўкола кроў... кроў кроў ..

5.9/ I надалей казаў нелюдзь. “А, клятыя азеры! У рот вас. так вашаму роду і трэба”.

5.10/ Міхась Лабута нічога не казаў, толькі моцна сціснуў аўтамат. Яфрэйтар няскладна ўзмахнуў рукамі, спрабаваў нешта крычаць, ды аўтаматны трэск ускалыхнуў наваколле і заглушыў яго голас.

5.11/ Галава Чыкіна лягла побач з галавой маладзіцы.

5.12/ Радавы Лабута зняў з пляча аўтамат, кінуў яго на зямлю і, не выбіраючы дарогі, пайшоў прэч.

УЦЁКІ Ў НІКУДЫ

6.1/ Міхасю Лабуце раптам зрабілася млосна ад думкі, што ён такі ж, як і карантыш Чыкін, — звычайны забойца. Бяздумнасць учынка скавала розум і волю. Хацелася некуды ісці, і толькі ў тым ён бачыў сваё выратаванне.

6.2/ Ён памкнуў у горы. На стромкіх схілах, пакрытых першым снегам, хутка ўставаў, зноў падаў і зноў уставаў. Цяжка даваўся кожны крок, але хлопец узбіраўся ўсё вышэй і вышэй. Урэшце наўкола засталіся адны камяні і лёд.