Читать «Беларусы, вас чакае Зямля (Гараватка - 3) (на белорусском языке)» онлайн - страница 7

- Вiват! Вiват!

Тонкi й прарэзьлiвы голас пачуўся з групы людзей, што стаялi з другога боку вулiцы. Яго падхапiлi й iншыя.

- Чуеш? - таўхануў Янука Стась.

- Хто-ж гэта iх так вiтаiць? Ах, каб цябе! - зьдзiвiўся Бахмач.

Крыкун падняў руку на прывiтаньне Немцам.

- Дык гэта-ж Пшыбыльскi Збысек! - спасьцярог Янук.

Пшыбыльскi выводзiўся з тых бедных "каляяжаў", найбольш дакучлiвых "панскiх блох", зь якiмi Янук у гацкую школу хадзiў. Апрануты ў сiнi гiмназiяльны касьцюм, - магчыма, абноскi старэйшага брата, - уключна iз шапкай з абрэзаным казырком. Ля яго церлiся iншыя, добра ведамыя Бахмачу, "блохi". Зьненавiджанае кодла "пшэкаў", гарлапанаў, патрыётаў "моцарствовай". Гэта-ж яны тым заядлым "псякрэўскiм" патрыятызмам заўсёды афiшавалiся. Пры iх, быццам кураняты, стоўпiлiся разныя паненачкi.

Пярэсты натоўп з двух бакоў вулiцы разявiў раты. Немцы ажывiлiся ў аўтамашынах.

- Ты глядзi, якiя салдаты чыстыя! - захапляўся побач голас. - Гэта ня тое, што брудныя бальшавiкi!

- Москаў капут! - крыкнуў жаўнер з другой панцырнай машыны.

- Вiват! - гарлапанiў у вадказ Збысек, а яму дружна памагалi сябры. Задавалоеныя ўсьмешкi на тварах, быццам сваiх уланаў вiталi.

- Москаў капут! - паўтаралi iз задаволенымi ўсьмешкамi Немцы.

- Я, я, Москаў капут! - згаджалiся Палякi.

Прыгадаўся Януку верасеньскi дзень, калi паўзьлi па гасьцiнцы сотнi танкаў. Закрываўлёнае сонца, трыюмфальная брама iз прастрэленым вокам на дыктатаравым твары, павешаная Палякамi Параска Макатунiшка... Дзе падзелася тая вялiзарная сiла? Дзе тыя сотнi й тысячы танкаў, гарматаў, аўтамашынаў, што на захад паўзьлi па чыгунцы за вокнамi гацкае школы? А гэтыя во, - зiрнi ты на iх, зухаў! - спачатку такога перцу далi бальшавiкам, а цяпер незаўважна й пацiхоньку ўлезьлi ў мястэчка.

Афоцэр зь першага возу войстра скамандаваў, паказаў рукой налева й калёна рушыла ў бок чыгуначнай станцыi.

- Давай, пойдзем паглядзiм што ў школе робiцца, - прапанаваў Янук.

Iшлi побач чыгунак. Гар i дым ад разьбiтых вагонаў i таго складу, што яшчэ тлелi, нiкiм нятушаныя, трывожыў насы. Лёгкi вецер забаўляўся пер'ем, то разьмятаў яго, падкiдаў уверх, то зьбiраў у кучы мiж рэек, шпалаў i адхонаў. Нехта знайшоў вагон, у якiм былi "пух i пер'е дзяржаве". Што не змаглi вынясьцi, тое растрыбушылi, на вецер параськiдалi.

На абочыне стаяў даўгi лянцуг плятформаў, наладаваных прыгожым бярозавым i хваёмым бярвеньнем. Некалi-ж было яно, пэўне, прызначанае ў "саюзную Гiрманiю". Цяпер тая вялiкая "саюзьнiца" з грукатам i трэскам сюды ўварвалася, ня было куды сьпяшыць. На першакляснае дрэва - выдатны будаўляны матар'ял, паглядаў не адзiн селянiн, мяркуючы, цi не магло-б яно трапiць у ягоную гаспадарку на зруб новае хаты цi гумна. Шкада! Сам ня хопiш, на плячох дамоў не завалачэш, талаку гукаць трэба. А хто мог сабраць яе за кароткi час "бiларускай улады", калi кажны сам сабе, хоць маленькi кавалачак, хоць макулiнку але ў сваё логава цягнуў? А каб дружна ўзялася група мужчын дзесяць з каляскамi, можа было-б усё бярвеньне вывезьцi. Позна. Трапiць у рукi "саюзьнiкаў".