Читать «Беларусы, вас чакае Зямля (Гараватка - 3) (на белорусском языке)» онлайн - страница 106

Rader mussеn rollen fur dеn Siеg!

Будынкам гэтым i цяпер загадвалi чыгуначнiкi, але гэтыя крыху ад папярэднiх розьнiлiся. Iхныя "колы да перамогi мусяць кацiцца". Значыцца, ня толькi тавары й людзей, цi зброю перавозiць. Здорава!

Заля крыху ацiхла. Увайшлi два Немцы ў суправодзе войта. Адзiн сяржант жандармэрыi СС, а другi - "зондэрфюрэр". Што за назоў i функцыя? У гэных "зондарах", i хто якiм быў "фюрэрам", апроч галоўнага, з чорымi вусiкамi й калючымi вачмi, Бахмач не разьбiраўся. Адно чуў, што "зондар" займаўся гаспадаркай, значыцца пэўне-ж зьдзiраў падаткi, цi глядзеў за прадпрыемствамi працы. А жандарм быў галоўным шпянём мясцовае, абсаджанае пакуль што Палякамi, палiцыi. Казалi, што й гэты быў фальксдойчам, значыцца Левандоўскаму добры кумпан.

Немцаў i войта пасадзiлi на пярэднiм радзе, мiж настаўнiкаў. Шмат хто пакланiўся войту, чалавеку свайму, якi заняў урад пасьля Бабра. Гэты больш высьцерагаўся, бо ведаў адкуль iдзе небясьпека.

З двух бакоў вучнi пачалi выходзiць на сцэну, станавiлiся ў тры шэрагi. За iмi нехлямяжым крокам з правага боку выйшаў высокi, цыбаты, худы, сьветлавалосы, зь вялiкiмi залысiнамi на шылаватай галаве стары дзяцюк Iван Скараход. Сын мясцовага, абруселага псаломшчыка, да "помашчы меснаму патрыяцiзму", як ён казаў, энтузiязмам не гарэў. У школе вучыў сьпеву, а на гэту нагоду загадалi яму падабраць адпаведны сьпеўны рэпэртуар. Сам валодаў добрым тэнарам. Ласкавыя й мiлагучныя мэлёдыi надта спадабалiся харыстам i Склараход, нашто ўжо пагардлiва адклiкаўся пра "местны патрыяцiзм", ня мог астацца абыякавым да прыгожай беларускай песьнi. Заля зусiм ацiхла, а высокi цыбаты настаўнiк, апрануты ў добра апрасаваны чорны касьцюм, пад гальштукам на штыўным каўнерыку, колькi часiн прыглядаўся залi, пакланiўся, адвярнуўся да хору й падняў абедзьве рукi.

Люблю наш край, старонку гэту,

дзе я радзiлася, расла...

Мэлёдыя, на два галасы, палiлася цiха й некаторыя ледзь спасьцераглi, як вучнi сьпяваць пачалi. Галасы-ж пачалi буйнець i адразу быццам шырокай ракой лiнулi ў перапоўненую залю. Скараход, iз сваей доўгай шыяй, у гэнай пазыцыi нагадваў чорнага бусла, лёгка й плаўна, быццам крыльлямi, узмахваў рукамi. Мэлёдыя заваражыла людзей. Зiрнi на зморшчаныя, сiверам абсьцябаныя твары, якiя рэдка калi ў непраглядным жыцьцi распрамяняла ўсьмешка. Бачыш як загарэлiся вочы? Сэрцы ўскалыхнула блiзкая душы мэлёдыя, цi не радня тэй, што плыла зь бяроставай трубы пастуха Хвядоса зь Лiпавiч i тэй, што цягнулi згорбленыя, на захадзе сонца сьпiны выпрастаўшыя жнейкi на хутары Лазоўскага, радня сьпевам жаўранка й кукаваньню зязюлi ў Гараватцы, рэха неўгамоннага шорхату лiсьцяў гiганта Архiпа й журботнага суму сястрыц хвояў на лiтоўскiм могiльнiку. Гiмн любовi да роднае зямлi, яе незаменнай прыроды, споведзь вечнае прывязанасьцi чалавека да свайго роднага гнязда...

Калi пасьля канца песьнi цыбаты Скараход адвярнуўся да залi й паволi пакланiўся, громам палiлiся воплескi. Вучнi, так як увайшлi раней на сцэну, цяпер павярнуўшыся шнурамi, пайшлi ў бакi. Апошнi выйшаў дырыгент, але воплескi ня сьцiхалi й пачулiся крыкi: - Яшчэ! Тады зноў зьявiўся Скараход, паволi, паважна выйшаў аж на сярэдзiну сцэны, усьмiхнуўся, пакланiўся ды завярнуў назад.