Читать «Кветкi па сезону (на белорусском языке)» онлайн - страница 8

Андрэ Моруа

- Не, я не веру... Сумна не тое, што адчуваеш сум, а тое, што можна i не сумаваць... Я дала слова быць вернай.

- Я таксама! - адказаў ён жорстка. - Вось таму i боль, што любiм.

Афiцыянт запытаўся, што падаць на дэсерт. Яна заказала трускалкi з цукрам i перавяла размову на тэмы нейтральныя.

Назаўтра яна з'явiлася, як заўсёды, каб разам ехаць на могiлкi. Усю дарогу iм было не па сабе. Шафёр папаўся зласлiвы i гаваркi, увесь час бурчаў на прахожых, на палiцыю, на пагоду. Паглыбленыя ў свой роздум, яны даўжэй, чым звычайна, затрымалiся каля магiл. Выйшаўшы з алеi, яны прайшлi каля кучы камення - мiма разбiтых абелiскаў i плiт, дзе яшчэ можна было прачытаць: "Вечная па...", "Дарагой жон..." Габрыела спынiлася.

- Гэта ўсё з тых участкаў, якiя не даглядаюцца, - сказаў Эцьен. - Калi нябожчыка нiхто не наведвае на працягу пэўнай колькасцi год i магiла разбураецца, яе лiквiдуюць, каб ачысцiць месца для iншых.

- Эцьен, - яна ўпершыню назвала яго па iменi. - Як гэта сумна! Мёртвыя, у якiх нiкога няма, якiх нiхто не шкадуе, памiраюць яшчэ раз.

Ён узяў яе за руку, i яна прытулiлася да яго.

Калi яны вярталiся ў таксi, ён успомнiў пра кнiгу, якую абяцаў ёй даць, i прапанаваў зайсцi да яго. За ўсё iх знаёмства яна толькi цяпер пабачыла яго кватэру. Усюды былi фатаграфii Люсiлi: на сценах, на этажэрцы, на пiсьмовым стале.

- Цi адчуваеце вы, што гэты мёртвы дом ажыў з вашым прыходам? - прамовiў Эцьен.

Яна здагадалася, што ён збiраецца прасiць яе стаць яго жонкай, i падумала, што ў пакоi, дзе яўна прысутнiчае другая, гэта не зусiм зручна.

- Што вы робiце сёння ўвечары? - запытала яна.

- Асаблiвых планаў у мяне няма. Хочаце, паабедаем разам?

Яна кiўнула ў знак згоды, працягнула руку, якую ён пацалаваў, i ў момант знiкла.

Застаўшыся адна, яна доўга блукала па вулiцы, анi не спяшалася дадому. Усхваляваная, шчаслiвая, яна дзiвiлася, што так прагна хапаецца за жыццё.

"Напэўна, - разважала яна, - Антуан не пажадаў бы, каб у мае гады я адмовiлася ад кахання... Ён бы мне параiў выйсцi замуж яшчэ раз... Я сама, калi б памерла..."

Усё гэта было правiльна, але яна ўжо набыла прывычку хадзiць у жалобе, i, пасля такога кароткага ўдаўства, нялёгка было абвясцiць сябрам i раднi рашэнне цалкам процiлеглае. Што скажа Амелiя? Асудзiць, не iначай. Але хiба можна ўвесь век жыць для другiх? Шлюб павiнен быць вельмi сцiплы, без нiякага шуму, толькi самае неабходнае. Яна ўявiла сабе плацце, якое надзене ў гэты ўрачысты дзень: шэрае, з белым адкрытым каўнерыкам i яшчэ трошкi белага ў поясе, каб было прыгажэй.

Пераклад: Юрка Гаўрук