Читать «Чалавек на лаўцы (на белорусском языке)» онлайн - страница 20

Але раз яму прыйшлося ўрэшце пазычыць грошы ў панны Леон i старога бухгалтара, то, вiдаць, нiчога ён не знайшоў.

Потым ягоныя сляды губляюцца на многiя месяцы. А яму ж трэба было не толькi штомесяц прыносiць дамоў сваю ранейшую зарплату, а яшчэ i аддаць пазыку.

А ён кожнага разу вяртаўся дамоў, як нi ў чым не бывала, з выглядам чалавека, якi адпрацаваў увесь дзень.

Нi жонка ягоная нiчога не падазравала, нi дачка, нi сёстры, нi швагры-чыгуначнiкi.

Але вось аднаго разу ён раптам з'яўляецца на вулiцы Клiн'янкур у панны Леон, вяртае пазыку i прыносiць мацi цукеркi.

А на нагах у яго новыя i - чамусьцi - жоўтыя чаравiкi. Можа, менавiта ў гэтых жоўтых чаравiках i была адна з прычын, з якой Мэгрэ адчуваў сiмпатыю да забiтага?.. Ён сам у свой час марыў аб жоўтых чаравiках. У днi ягонай маладосцi яны лiчылiся апошнiм крыкам моды.

Аднойчы, неяк неўзабаве пасля жанiцьбы, ён купiў сабе такiя. Дарэчы, ён купляў iх якраз на бульвары Сэн-Мартэн, у краме насупраць тэатра Амбiгю. Калi ён iх набыў, то не рашыўся надзець адразу ж. А калi дома разгарнуў скрутак, жонка засмяялася:

- Ты што, збiраешся iх насiць?

Так ён нiколi iх i не абуў. Жонка сама аднесла iх назад у краму, зманiўшы, што яны малыя.

Луi Турэ таксама купiў сабе незвычайныя чаравiкi - i Мэгрэ надаваў гэтай акалiчнасцi асаблiвы сэнс.

Напэўна, гэтая пакупка была для Турэ сiмвалам ягонага вызвалення ад хатнiх акоў. У жоўтых чаравiках ён адчуваў сябе вольным. Пакуль ён у iх, пакуль не абувае зноў чорных - нiхто, нi жонка, нi дачка, нi радня, не мае над iм нiякае ўлады.

I яшчэ. Таго дня, калi Мэгрэ купiў iх, яму аб'явiлi аб надбаўцы - дзесяць франкаў у месяц. Тады франкi яшчэ былi франкамi, i ён адразу ж адчуў сябе багатым.

Мабыць, тое ж самае здарылася i з Турэ. Ён вярнуў пазыкi, зрабiў падарункi сваiм былым саслужыўцам... Пасля таго пачаў наведваць панну Леон i кансьержку...

Але чаму ён нiколi не казаў нiкому, чым займаецца?..

Кансьержка выпадкова ўбачыла яго ў адзiнаццаць гадзiн ранiцы на лаўцы на бульвары Сэн-Мартэн.

Яна нават не загаварыла з iм, зрабiла выгляд, што не заўважыла яго. Ведама ж, такi чалавек, як пан Турэ, у ягоным узросце, у гэтакi час, калi ўсе, як мурашкi, завiхаюцца на працы, нiбыта апошнi абiбок, развалiўся на лаўцы!

I Сэмброн таксама ўбачыў яго нядаўна на лаўцы. Праўда, гэтым разам у iншым месцы, на бульвары Бон-Нувэль, але ўсё ж - за два крокi ад бульвара Сэн-Мартэн.

Бухгалтар не быў такi далiкатны, як кансьержка. А можа, Турэ яго сам першы прыкмецiў?

Цi меў ён з кiм-небудзь на гэтай лаўцы спатканне?

I хто быў гэты чалавек, якi хадзiў каля лаўкi, нiбыта чакаў нейкага знака?

Сэмброн пра яго амаль нiчога не сказаў. Але адно ягонае меркаванне было вельмi iстотнае: "Ён быў падобны на чалавека, якi прызвычаiўся сядзець на лаўках".

Мабыць, гэта быў чалавек без пэўнага занятку, якi бавiў час на лаўках, разглядаючы ад няма чаго рабiць мiнакоў.

У кожным парыжскiм квартале - свой тып разяватых працiральнiкаў штаноў. Можа, гэта быў пенсiянер? Але на бульвары Сэн-Мартэн пенсiянеры - нячастыя госцi.